اختلالات دوقطبی و جنون در كمين جوانان كشور

روزنامه ابتکار: بررسي وزارت بهداشت نشان مي‌دهد که در چند سال اخير، بيماري‌ها و اختلالات رواني در ميان ايرانيها به خصوص نزد زنان ايراني رو به افزايش است. روند رو به رشد اين دسته از اختلالات به گونه اي است كه به گفته دبير انجمن روان پزشکان از هر 4 ايراني، يک نفر دچار اختلالات رواني است. اداره سلامت روان وزارت بهداشت هم اعلام كرد كه 21 درصد ايرانيان دچار اختلالات رواني بوده و يک درصد جمعيت كشور دچار اختلال شديدهستند.
روز گذشته خبرگزاري مهر به نقل ازدکتر احمد حاجبي رئيس اداره سلامت روان وزارت بهداشت گزارش داد كه 21 درصد از جمعيت کشور دچار اختلالات رواني هستند و از اين رو طرح پوشش بيمه اي مشاوره‌هاي روانشناسي تا پايان امسال در کشور اجرا مي‌شود. اختلال رواني يك عبارت گسترده براي توصيف شمار زيادي از بيماري‌هاي روان پزشکي است که توانايي فرد را در زمينه‌هاي مختلف از جمله تفکر، احساس و رفتار صحيح در امور روزمره زندگي، مختل مي‌كند.بسياري از اختلالات رواني در اواخر سال‌هاي نوجواني يا اوايل جواني، يعني همزمان با سن ورود به دانشگاه آغاز مي‌شوند. بعضي از مردم فقط در يک دوره مشخصي از طول عمر خود بيماري رواني را تجربه مي‌کنند، در حالي که در عده اي ديگر ممکن است نشانه‌هاي اين اختلال در چندين نوبت بروز كنند که البته امروزه اغلب اين اختلالات قابل درمان هستند.گرچه هر اختلال رواني نشانه‌هاي خاص خود را دارد، اما علائمي وجود دارند که در اكثر انواع اين اختلالات مشترك هستند و با شناسايي آنها مي‌توان متوجه وجود اشکال در سلامت رواني افراد شد.مهمترين اين علائم ابتلاي افراد به اختلالات رواني عبارتند از: کناره گيري از ديگران و گرايش به انزواطلبي، تغيير سريع در وزن اعم از كاهش يا افزايش وزن شديد، پرخاشگري و حالت‌هاي تهاجمي بيشتر از حد طبيعي، هذيان گويي و باورهاي غلط، دشواري و ناتواني در تمرکز، غمگيني و دلتنگي، فقدان علاقه و تغيير فاحش علايق فرد، تحريک پذيري و حساسيت بالا و اضطراب و بي قراري.
آمار 21 درصدي ابتلاي مردم ايران به اختلالات رواني در حالي است كه اوايل تابستان امسال مدير کل دفتر سلامت روان وزارت بهداشت به استناد نتايج يك پژوهش علمي در تهران گفته بود که 34 درصد مردم تهران اختلال رواني دارند. به عبارت ديگر ميانگين ابتلاي تهراني به بيماري‌هاي رواني 13 درصد از ميانگين كشوري اين اختلالات بيشتر است. همچنين بر اساس نتايج برخي پژوهش‌هاي علمي انجام شده در سطح كشور 42 درصد از مبتلايان به اختلالات رواني معمولا مشكل خود را به خانواده‌هايشان اطلاع نمي‌دهند. 70 درصد از اين بيماران از ترس «انگ چسباندن ديگران» به روانپزشكان مراجعه نمي‌كنند. همچنين حدود 19 درصد مردم از همسايگي افراد دچار اختلالات رواني رنج مي‌برند و نگران هستند.به گفته پزشكان روانشناس اگر بيماررواني براي درمان مشكل خود به هنگام مراجعه كند اين گونه بيماري‌ها تا 90 درصد قابل درمان هستند كه متأسفانه به خاطر وجود انگ مراجعه به مواقع انجام نمي‌شود.
آمارهاي جهاني نشان داده است كه اختلالات رواني شايع‌ترين و پرهزينه‌ترين بيماري‌ها در دنيا محسوب مي‌شوند و بر اساس برآوردهاي علمي و رسمي از هر 3 تا 5 نفر يك نفر ممكن است مشكل رواني داشته باشد و براي هر انساني در طول زندگي50 درصد امكان دارد مشكل رواني ايجاد شود. بر اساس برخي بررسي‌ها به طور متوسط بين 20 تا 30 درصد جمعيت هر شهر يا كشوري دچار اين اختلال مي‌شوند. سال گذشته دفتر دولتي خدمات بهداشت رواني آمريكا در يك گزارش اعلام كرده بود كه بيش از 45 ميليون آمريكايي كه معادل22 درصد افراد بالغ در اين كشور است، سال گذشته به نوعي از اختلالات رواني دچار بوده و 11 ميليون نفر نيز به يك بيماري جدي رواني مبتلا بوده‌اند.اين آمار حاكي از اين بود كه بيشترين نرخ ابتلا به بيماري‌هاي رواني در اين كشور مربوط به گروه سني 18 تا 25 سال است كه 30 درصد كل مبتلايان به اختلالات رواني را تشكيل مي‌دهند و از سوي ديگر كمترين نرخ ابتلا به اين اختلالات در بين افراد بالاي 50 سال است.
در رابطه اقدامات دولت براي كنترل روند افزايشي اختلالات رواني در كشور، رئيس اداره سلامت روان وزارت بهداشت گفته است كه دراين راستا، مذاکرات و هماهنگي‌هايي از سوي وزارت بهداشت با سازمان‌هاي بيمه گر در حال انجام است.دكتر حاجبي همچنين گفت: تحت پوشش قرار گرفتن مداخلات روانشناختي در گذشته بطور کامل ناديده گرفته شده بود اما اکنون توافقات خوبي در اين راستا با سازمانهاي بيمه گر حاصل شده لذا اميدواريم تا پايان سال شاهد تحقق اين هدف باشيم. وي در ادامه اظهار داشت: طبق آمارهاي ارايه شده هم اکنون يک درصد از اين اختلالات رواني در زمره انواع شديد به شمار مي‌رود که اين دسته از اختلالات فرد مبتلا را با افت شديد عملکرد همراه مي‌كند.وي اسکيزوفرني، اختلالات دوقطبي و جنون را از جمله اختلالات شديد رواني عنوان کرد و افزود: اختلالات رواني طيف وسيعي را از نوع شديد تا متوسط و يا خفيف شامل مي‌شوند. حاجبي گفت: ميزان شيوع اختلالات رواني در ايران با آمارهاي جهاني تفاوتي ندارد، افسردگي و اضطراب مهمترين اختلالات رواني در کشور است که در بين زنان شايعتر است.
در همين رابطه پرويز مظاهري دبير انجمن روان پزشکان درباره شيوع بيماريهاي رواني ميان ايرانيها به خبرآنلاين مي‌گويد:متاسفانه اين آمار بالاست،اما يک چهارم اين افراد براي درمان مراجعه مي‌کنند و از اين افراد هم 10 تا 15 درصد بيماري خود را پي گيري مي‌کنند، در حاليکه بيماري‌هاي رواني قابل درمان و حتي پيشگيري هستند. به گفته دكتر مظاهري متاسفانه در اختلالات روان پزشکي وقتي علائم حاد مي‌شوند، افراد به روان شناس مراجعه مي‌کنند زيرا باور غلط اين است که دارو اعتياد آوراست. حتي بسياري وقت ها، بيماران درمان تسکيني را خودشان انجام مي‌دهند و مثلا وقتي بيخواب مي‌شوندقرص خواب آور مصرف مي‌کنند در حاليکه اين بي خوابي از علائم افسردگي است. وي ادامه مي‌دهد: مشکلات روان پزشکي در جامعه شبيه يک کوه يخ است که تنها نوک آن پيداست و چون مردم از انگ خوردن مي‌ترسند به پزشک مراجعه نمي‌کنند.چندي پيش دكتر مصطفي معين كه رياست کرسي يونسکو در آموزش سلامت در ايران را بر عهده دارد در سخناني گفته بود كه اختلال در ساختار و پيوندهاي خانوادگي‌، گسترس شهرنشيني‌، بيکاري‌، فقر و گرسنگي، نابرابري جنسيتي، ‌قوميتي و نژادي و حتي افزايش نابرابري از منظر جهاني از جمله اصلي ترين علل افزايش شيوع و بار اختلالات رواني در ايران است. به گفته دكتر معين استرس‌هاي مختلف اجتماعي مي‌تواند موجب کاهش قدرت دفاعي بدن و به دنبال آن وقوع انواع مشکلات رواني براي افراد شود.