آدرس پست الکترونيک [email protected]









چهارشنبه، 2 مهر ماه 1393 = 24-09 2014

روحانی در حیاط خلوط ولی فقیه

منصور امان

با سفر حُجت الاسلام روحانی به نیویورک و حُضور در یک صحنه پُررفت و آمد بین المللی، تضاد دیرینه باندهای قُدرت پیرامون بندوبست خارجی که آن را "رابطه با آمریکا" می نامند، سر باز کرده است.

باند ولی فقیه به گونه آشکار نگران گشوده شدن یک کانال مُستقل ارتباط با کاخ سفید از جانب جناح میانه حُکومت و ایجاد مُناسباتی بین دو طرف است که وی در فقط در حاشیه آن حُضور داشته باشد. این یک دلواپسی تاریخی است که عناصُر و دسته بندیهای دستگاه قُدرت جمهوری اسلامی را در دوره های گوناگون همراهی کرده و به نوبه خود سهم به سزایی در تشدید تیرگی مُناسبات آن با طرفهای خارجی اش ایفا کرده است.

ژرفایی که تضاد مزبور در دوره حاضر یافته است را می توان از تهدید آقای روحانی به برکناری از طریق "طرح عدم کفایت سیاسی" وی در مجلس دریافت که از زبان یک تشکُل خلع الساعه باند آقای خامنه ای به نام "کُمیته صیانت از منافع ایران" به میان آورده شده است.

با این حال خط و نشان مزبور بیشتر از آنکه نشانه ای از توان بازدارندگی و مانور این باند به شمار بیاید، ضعف و قرار گرفتن آن در تنگنا را گواهی می کند. توسُل "قهرمانانه" باند آقای خامنه ای به باند رقیب برای رهایی از فشار تحریمهای فلج کننده بین المللی، به ناگُزیر درب را به روی آن برای ورود به حیاط خلوت سیاست خارجی گشوده است.

در این نُقطه دو سیاست به گونه گُریز ناپذیری در برابر یکدیگر قرار می گیرند؛ باند غالب در پی استفاده از رُقبا برای چیرگی بر بُحران سیاسی و اقتصادی است و در مُقابل، جناح میانه نیز تلاش می کند از شرایط حاضر بهترین بهره وری را در جهت بهبود موقعیت خود در هیرارشی قُدرت ببرد. این به معنای درخواست شرایط برابر برای حرکت در پهنه سیاست خارجی نیز می شود.

تاکنون آقای خامنه ای و همدستانش امتیاز کلیدی رابطه با آمریکا را به گونه انحصاری در اختیار داشته و آن را بنا به منافع خویش هدایت کرده اند. فرستادگان رهبر باند ولی فقیه در پستوهای چارگوشه جهان دیپلُماسی مخفی به دیدار پایوران آمریکایی رفته اند و یا وی با واسطه های کاخ سفید در اندرونی اش پالوده خورده است.

مُکالمه تلفُنی حُجت الاسلام روحانی با آقای اوباما در سال گذشته، نشانه های شکل گیری توازن جدید در شکارگاه اختصاصی باند ولی فقیه را به نمایش گذاشت. از این رو، دیدار یا عدم دیدار آقای روحانی با رییس جمهور آمریکا در سفر اخیرش به نیویورک فقط می تواند بر شتاب روند به حرکت درآمده تاثیر بگذارد، در قطعیت آن اما تغییری نمی دهد.

پس از یک دوره هشت ساله سُکون، سیاست خارجی به گونه نیرومندی به سطح سایش تضادهای درونی حاکمان ایران افزوده می شود و همراه با آن دوران تازه ای از کوششهای قانونی و غیرقانونی برای خُنثی سازی یکدیگر سر بر می کشد.



Translate by Google: English | Français | Deutsch | Español
به اشتراک بگذارید: