پاشنه آشيل اقتصاد بار ديگر در معرض تهديد

خراسان - پيش بيني نفت 60 تا 80 دلاري در بودجه سال آينده برخي کشورهاي نفتي
روند نزولي قيمت نفت، کشورهاي نفتي را به تکاپو براي پيش بيني و کاهش قيمت نفت در بودجه سال آتي وا داشته است. به طور کلي با توجه به قيمت پايين نفت در سال جاري نسبت به تامين بودجه کشور، پيش بيني مي شود بهاي آن در بودجه سال آتي با 20 دلار کاهش نسبت به بودجه 93 به حدود 80 دلار کاهش يابد.همزمان با نزديک شدن به انتهاي سال و فصول بودجه کشورهاي توليدکننده و خريدار نفت، هم اکنون اين سوال که بودجه سال آينده بر مبناي چه قيمتي تنظيم شود، به مبحث روز تحليلگران اقتصادي تبديل شده است.هم اکنون مدتي است که وجود عرضه مازاد در بازار سبب کاهش قيمت نفت شده است. در سال جاري رشد عرضه بيش از رشد تقاضا بوده که با انفعال اوپک در زمينه کاهش سطح توليد و حتي توليد بيش از سطح توافق شده قبلي (٣٠ ميليون بشکه در روز) همراه بوده است. مضافا اين که آخرين برآوردها حاکي از آن است که حتي همان افزايش تقاضايي که در ابتداي سال پيش بيني مي شد اتفاق نيفتاده است. آژانس بين المللي انرژي در ابتداي امسال برآورد کرد که در سال جاري تقاضا حدود 1.2 ميليون بشکه در روز رشد داشته باشد، در حالي که در آخرين ماهنامه خود اعلام کرده افزايش تقاضا در سال جاري ٦٥٠ هزار بشکه در روز خواهد بود که حدود نصف برآوردهاي قبلي است. از طرف ديگر برآوردها از رشد اقتصاد جهاني نيز محقق نشده و صندوق بين المللي پول هم در گزارش هاي سال جاري خود در رشد اقتصاد جهاني به طور مرتب تجديد نظر نزولي کرد. در کنار اين مسائل تقويت ارزش دلار نيز به کاهش بيشتر قيمت نفت کمک کرده است.از سوي ديگر پيش بيني مي شود که روند نزولي قيمت کند شده و قيمت ها به پايين تر از سطح ٨٠ دلار در بشکه سقوط نکند، چرا که در قيمت هاي کمتر از ٨٠ دلار در بشکه به تدريج حدود 2.5 ميليون بشکه در روز از نفت هاي غير متعارف (نفت شيل) از بازار خارج شده و ريسک سرمايه گذاري براي توليد نفت هاي غير متعارف شديدا افزايش مي يابد. همچنين تا تصميم گيري اوپک در مورد کاهش سقف توليد، قيمت نفت برنت در محدوده ٨٥ دلار در بشکه باقي بماند. اما اين ها باز هم در حد پيش بيني است و ممکن است با توجه به شرايط حساس ژئوپلتيک منطقه و جهان هر آن اتفاق جديدي در بازار رقم بخورد.لذا با توجه به فرارسيدن فصل تنظيم بودجه کشورها، اينکه در بودجه سال آينده قيمت نفت به چه ميزان پيش بيني شود اهميت يافته است و کشورها از هم اکنون خود را براي بستن بودجه سال آينده با قيمت پايين نفت آماده مي کنند.به گزارش مهر نيکولاس مادورو رئيس جمهوري ونزوئلا که اين روزها به منتقد شماره يک کاهش قيمت نفت در بازار تبديل شده است از تنظيم بودجه سال ٢٠١٥ ميلادي اين کشور بر فرض نفت بشکه اي ٦٠ دلار خبر داد، عراق هم که تا چند سال قبل روياي توليد 8 تا 10 ميليون بشکه نفت را در سر مي پروراند به کاهش بهاي طلاي سياه واکنش نشان داده به طوري که عاصم جهاد سخنگوي وزارت نفت با بيان اينکه در صورتي که چشم انداز جهاني، قيمت احتمالي نفت را ٩٠ دلار اعلام کند، اظهار داشت: دولت عراق اين قيمت را براي تعيين بودجه سال آينده ٦٠ تا ٧٠ دلار در نظر مي گيرد. مسئولان اقتصادي نيجريه يکي از کشورهاي عضو اوپک هم نگاهي محتاطانه به قيمت نفت در بودجه سال 2015 اين کشور دارند به طوري که خبرها از گنجاندن نفت ٧٨ دلاري در بودجه اين کشور حکايت دارد. در ايران نيز زمزمه هاي کاهش قيمت نفت در بودجه سال آينده به گوش مي رسد. روز گذشته نوبخت سخنگوي دولت از لزوم اداره کشور با نفت ٨٥ دلاري سخن گفت. با اين حال به نظر مي رسد ايران در بين کشورهايي که در بودجه خود تا حد زيادي به نفت وابسته هستند با شرايط ويژه اي روبه رو است و بيش از اين کشورها در معرض آسيب ناشي از پايين آمدن قيمت نفت قرار دارد. طبق گزارش ايسنا به نقل از پايگاه خبري ووکس، قيمت نفت براي ايران در تمام مدت سال جاري، به ميزاني نرسيده است که بتواند کسري بودجه را جبران کند. نموداربالا قيمت نفت (برنت) در ماه هاي مختلف سال 2014 و نيز قيمت تعادلي نفت براي صفر شدن کسري بودجه کشورهايي که به شدت براي متعادل کردن بودجه خود به درآمد نفت وابسته هستند را نشان مي دهد. طبق اين نمودار زماني که قيمت به زير خط تعادلي هر کشور بيايد اين کشورها دچار کسري بودجه مي شوند. همانطور که مشاهده مي شود از ابتداي سال تا کنون، روند قيمت نفت در راستاي ايجاد کسري بودجه براي ايران، ونزوئلا، نيجريه و عراق بوده است. کشورهاي ليبي، روسيه و عربستان سعودي نيز در اواخر سال وارد اين مرحله شده اند که لزوم دقت و احتياط بيشتر در تدوين بودجه سال آينده کشور را نشان مي دهد.