پنجشنبه، 3 اردیبهشت ماه 1394 = 23-04 2015کشف سنگ قبر تاریخی در مسير متروی اصفهانکشف بقاياي سفالهاي تاريخي و سنگ قبر بر سرراه متروي اصفهان سرنوشت اين ميراث تاريخي اصفهان را در برابر اسب سرکش تمدن بشري با ابهام روبرو کرده است. به گزارش مهر، اصفهان به عنوان يکي از قديميترين شهرهاي جهان در هر گوشه آن گويي گنجي پنهان گشته به گونهاي که هر بخش از اين شهر براي ساخت و سازهاي شهري کاوش شده بخشي از تاريخي گذشته اصفهان از زير خاک سربرآورده است. و اين بار داستان از جايي آغاز شد که مسوولان شهري تصميم گرفتند تا ايستگاه مترو را در دروازه دولت اصفهان بنا نهند و در همين زمان بود که کارشناسان و دلسوزان ميراث فرهنگي در زمينه وجود آثار تاريخي در دل زمين اين منطقه و احتمال پيدايش کاخ جهاننما هشدار دادند. ساخت ايستگاه مترو بدون توجه به اين هشدارها در حالي آغاز شد که با پيداشدن آثاري از بقاياي يک بناي تاريخي گمانه زنيهاي مختلفي در اين ارتباط انجام شد و در حالي که بسياري از کارشناسان بدون ترديد اين آثار را پايه هاي کاخ جهان نماي اصفهان ميدانستند ميراث فرهنگي اصفهان در مصاحبههاي متعدد با رسانهها آنها را بقاياي آبراهه هاي قديمي مربوط به باغ هاي متعدد چهارباغ و بي ارزش دانستند و تنها چند روز پيش بود که بالاخره ميراث فرهنگي اصفهان نيز اعلام کرد که پايههاي کاخ جهانما کشف شده است. پايههاي اين کاخ قديمي در خيابان چهارباغ عباسي اصفهان يعني در قديميترين خيابان اصفهان و روبروي ساختمان جهان نماي فعلي کشف شده همين است. در اين ارتباط عليرضا جعفري زند باستانشناس و نويسنده کتاب «اصفهان پيش از اسلام» که مدتها بر روي تپه اشرف نيز کاوش کرده است، در گفتگو با مهر، اظهار داشت: جهان نما کاخي چندطبقه در ابتداي خيابان چهارباغ بوده که از فراز آن تمامي مناطق اطراف تا انتهاي خيابان هزارجريب نيز ديده ميشده است. وي افزود: اين کاخ چندطبقه که روزي هم ارتفاع عاليقاپو بود، 130 سال پيش توسط ظلالسلطان پادشاه دوره قاجار تخريب شد. اين باستانشناس تاکيد کرد: پيش از آغاز عمليات ساخت مترو هشدارهاي لازم را به مسوولان درباره احتمال پيدايش بقاياي کاخ جهان نما داديم چراکه در گودبرداريها بقاياي اين کاخ را مشاهده کردم اما مسوولان ميراث اعلام کردند که اينها آبراهه هاي صفوي است که ارزش چنداني نيز ندارد. وي در پاسخ به اين سوال که چرا ما در برابر ساخت و ساز شهري از ميراثي چشم پوشي ميکنيم که کشورهاي تاريخي جهان از آن بيشترين استفاده را در راستاي رونق گردشگري و کسب درآمد پايدار دارند، بيان داشت: به راستي براي ما هنوز مشخص شده که چرا برخي مسوولان در قبال ميراث اصفهان اينگونه عمل ميکنند؛ گويي براي برخي مسوولان ساخت مترو به هر شکل از همه چيز مهم تر است به گونهاي که اگر روزي بشنويم که مترو لازم است از مسجد امام (ره) هم رد شود برخي بهانه اي براي اجراي اين موضوع نيز پيدا ميکنند. جعفري زند بيان داشت: هماکنون ساختمان بي قواره جهان نمايي که اکنون در خيابان دروازه دولت وجود دارد کاروانسراي دوره صفوي بوده است که تخريب و به جاي آن ساختماني قرار گرفته که نه از نظر تجاري و نه نماي معماري نتوانست اهداف موردنظر را محقق کند. وي در ارتباط با چگونگي حفاظت از آثار کشف شده در اين منطقه نيز بيان داشت: برخلاف برخي صحبتها پايه هاي اين کاخ قابل انتقال نبوده چرا که فونداسيون بنا قابل تغيير نيست. اين باستانشناس افزود: لازم است همانند تمام دنيا هنگام مواجهه با چنين آثاري در هنگام گودبرداري و کاوش، پارک موزه اي در محل کاوش احداث، بقاياي کاخ مرمت و محافظي شيشه اي در اطراف آن قرار گيرد و تا در کنار ساخت و ساز شهري، چشم انداز دوره صفوي را نيز به نمايش براي عموم بگذاريم. وي تاکيد کرد: اکنون در شهر لندن و رم شاهد هستيم که دورتا دور آثار کشف شده در حفاريها با حفاظ محصور شده است که برخي از اين آثار حتي در وسط خيابان قرار دارند. جعفري زند در ارتباط با صحبت برخي افراد درباره احياي کاخ جهان نما نيز گفت: با توجه به بخش هاي باقي مانده از اين کاخ اين امکان وجود ندارد ضمن اينکه قانون هاي مرمتي اجازه نميدهد که بناهاي تخريب شده از نو بازسازي شوند. وي با بيان اينکه اين احتمال برخي افراد را که بقاياي کشف شده در دروازه دولت اصفهان سردرب کاخ جهان نما باشد را رد کرد و اظهار داشت: مطلبي که در ارتباط با کشف سردرب يک کاخ در سال 85 شايع شده بود مربوط به سردرب کاخ هزارجريب در جلوي بيمارستان شريعتي بود. بنا به نظر اين باستانشناس، اصفهان از نظر فراواني آثار تاريخي کشف شده و نشده، شباهت زيادي به رم ايتاليا دارد که در اين شهر اگر به سازه يا شيئي تاريخي برسند که قابل انتقال دادن نباشد مسير را عوض ميکنند حتي اگر مسير مربوطه، مسير مترو باشد. اما گويي متروي اصفهان بايد به هر شکلي بنا شود، حتي اگر عبور آن از زير ميدان نقش جهان منجر به هشدار سازمان يونسکو شود يا مجبور شويم مترو را از قديميترين خيابان اصفهان و از حريم بناهاي تاريخي مهم عبور دهيم و بر اين اساس جاي اين سوال هست که ايستگاه توقف براي تخريب آثار تاريخي اصفهان کجا بنا ميشود. در همين ارتباط فريدون الهياري مديرکل ميراث فرهنگي اصفهان نيز در گفتگو با مهر بيان داشت: پايههاي کشف شده کاخ جهان نما در محدوده خارج از حفاريهاي مترو بوده و در امتداد اين حفاريها انجام ميشود. وي ادامه داد: تمام اقدامات حفاري متروي اصفهان با نظارت ميراث فرهنگي است و نظارت کامل بر اين پروژه انجام ميشود. مديرکل ميراث فرهنگي استان اصفهان با بيان اينکه احياي کاخ جهان نما در ميدان امام حسين (ع) در دستور کار قرار دارد، اضافه ميکند: در اين راستا بايد ياد آور شوم که قرار است ورودي اين ايستگاه بر روي پايههاي پيدا شده کاخ جهان نما تعبيه شود. او ادامه ميدهد: عمليات اجرايي ساخت کاخ جهان نما بر روي پايههاي پيدا شده آغاز شده و در حال فعاليت است. اللهياري در خصوص روند فعاليت عمليات حفاري مترو در ميدان امام حسين (ع) نيز بيان ميکند: تغييري در روند فعاليت حفاري براي قطار شهري ايجاد نخواهد شد چرا که کميته نظارت سازمان ميراث فرهنگي به صورت مستمر بر اين فعاليتها نظارت دارد. وي در ارتباط با آثار کشف شده در اين محدوده از جمله کشف سنگ قبري در اين مکان گفت: اين سنگ قبر که متعلق به اواخر دوره صفوي است دو تا سه ماه پيش در اين مکان کشف شد. وي ادامه داد: با توجه به اينکه در اين مکان قبرستاني وجود نداشته به احتمال قوي زماني به عنوان مصالح ساختماني در اين مکان استفاده شده است. مديرکل ميراث فرهنگي اصفهان با بيان اينکه مشخصات اين سنگ قبر مشخص است، گفت: اين سنگ قبر در آبراهه هاي صفوي کشف شد که با توجه به حضور باستان شناس ميراث فرهنگي در محل بلافاصله شناسايي و انتقال يافت و اکنون در کاخ چهلستون نگهداري ميشود. با توجه به پيدا شدن آثار سفالينه قديمي، سنگ قبر و آثار باستاني در اين منطقه اکنون جاي اين سوال وجود دارد که ميراث فرهنگي اصفهان چگونه ميخواهد در کنار عبور مترو، از اين منطقه تاريخي محافظت به عمل آورد؛ اين اميدواري وجود دارد که مسوولان، اين بار به جاي رودربايستي با پروژه هاي عمراني شهر و قرباني کردن آثار فرهنگ و تمدن ايراني در مواجهه با توسعه شهري به گونه اي عمل کنند که قضاوت آيندگان درباره عملکرد ما در حفظ آثار تاريخي بيش از اين، مورد سوال و کنايه قرار نگيرد. |