به گزارش کانون مدافعان حقوق بشر کردستان، نقض حقوق بشر در کردستان ایران همچون گذشته به طور گستردەای ادامه داشت. گرچه گزارش پیش رو نمی تواند تمام موارد نقض حقوق بشر در کردستان ایران طی این مدت را در بر گیرد، چرا که بسیاری از اخبار به دلیل منابع محدود و مشکلات گزارشگری در ایران، تحت پوشش قرار نمی گیرند و برخی نیز به دلایل امنیتی مدتها بعد افشا می شوند، لیکن سعی بر آن است تا بر اساس اخبار موجود و منتشر شده، گزارشی از نقض حقوق انسانی در کردستان ایران در ماه دی ٩۵ ارائه دهیم.

بازداشت، احضار، صدور حکم، پرونده‌سازی
١: در تبریز یک روحانی کُرد پس از آنکه به دادگاه ویژه روحانیت این شهر احضار شده بود، بازداشت و به زندان مرکزی انتقال یافت.

٢: ملا رضا عبدی در همین دادگاه به ۶ ماه حبس تعزیری و تبعید ٢ ساله در خارج شهر ارومیه محکوم شده است.
٣: گزارش آماری از١۶زن زندانی سیاسی:
اسامی این زنان زندانی کُرد به شرح زیر است:

١_هاجر پیری، ٢_ سودابه حسن‌خانی، ٣_ سهیلا مینایی، ۴_ فریده خوشنام، ۵_ افسانه بایزیدی، ۶_ گلناز آهنگ خوش، ٧_ راضیه حکیمی، ٨_ روژین پایا، ٩_ قدریه قادری، ١٠_ اسرین امین زاده، ١١_ صافیه صادقی، ١٢_ شهلا محمدیانی، ١٣_ لاوین کریمی، ١۴_ پرستو حاجیان، ١۵_ زینب جلالیان، ١۶_ مریم مقدسی
اطلاعات بیشتر مربوط به این زنان در ادامه گزارش آمده است.
آمار دقیقی از تعداد زندانیان سیاسی زن در ایران به دلیل عدم اطلاع رسانی شفاف از سوی دستگاه‌های قضایی و امنیتی جمهوری اسلامی وجود ندارد .

۴: عصر روز جمعە ٣ دیماە، یک شهروند ساکن سردشت بە نام”ادریس اسماعیل زادە” از سوی نیروهای وزارت اطلاعات در این شهر بازداشت شد.

۵: روز هفتم دی‌ماه، شعبه سوم دادگاه انقلاب حکومت اسلامی ایران، محاکمه‌ی یک فعال سیاسی کُرد را به پایان رساند.
آخرین جلسه به ریاست قاضی محمودیان برگزار گردید.گزارش ارسالی حاکی است که دکتر شهاب تجری به دفاع از موکل خود در برابر اتهامات وارده پرداخته است.

۶: فرزاد پورمرادی از سوی دستگاه قضایی به ” اقدام علیه امنیت داخلی و خارجی و فعالیت تبلیغی علیه نظام” متهم گشته است.

٧: تغییر هویت زندانی توسط اطلاعات ؛
مریوان عبدالکریم رضا متولد سال ۱۳۶۷ خورشیدی، شهروند کُرد عراقی است که در ۱۶ سالگی با هدف راهی شدن به اروپا از طریق ترکیه به ایران رفته و در ایران به تحمل ۳۳ سال حبس تعزیری محکوم شد و اکنون در رجایی شهر به سر می‌برد. وزارت اطلاعات ایران هویت وی را به “نجف عبدالرحمان” تغییر داده تا خانواده‌ی وی نتوانند درخواست معاوضه‌ی وی با زندانیان ایرانی در عراق را ارائه دهند.

٨: سامان کریمی فرزند عباس فعال مدنی اهل مریوان به ۵ سال زندان تعلیقی محکوم گردید.
این حکم شنبه یازدهم دی‌ماه از سوی شعبه ١٠١ دادگاه انقلاب مریوان به این فعال مدنی ابلاغ شده است.دستگاه قضایی حکومت ایران این جوان ٢۶ ساله را به اتهام عضویت در کمپین “نه به تانکر مرگ” به ۵ زندان تعلیقی محکوم کرده است.

٩: شامگاه روز جمعه دهم دی‌ماه، مأموران لباس سخصی وزارت اطلاعات در سنندج یک شهروند متأهل بنام صباح باسامی را بازداشت کردند.
افراد امنیتی به هنگام بازداشت، منزل این جوان را مورد تفتیش قرار داده و برخی از وسایل شخصی نظیر کتاب، لپ‌تاپ و جزوات ایشان را نیز باخود برند.
نامبرده، متأهل و دارای یک فرزند خردسال است.

١٠: سه زندانی از دهم ماه جاری تاکنون با دست‌بند و پابند در سلول انفرادی زندان رجایی‌شهر کرج نگهداری می‌شوند.
آنان پس از انتقال به سلول انفرادی بند ۵ و نگهداری بدون دلیل، دست به چنین اقدامی زده‌اند.

یکی از نزدیکان این سه زندانی با تأیید خبر خودزنی، به فعالین حقوق‌بشر و دمکراسی در ایران گفته است؛ “خانواده‌ها از داشتن تماس مستقیم با عزیزانمان محروم هستیم و مراجعات مکرر به زندان تا به حال موفقیتی نداشته و دائم با تهدید زندانبانان مواجه بودیم.”

اعدام
١:روز پنجشنبه دوم دی‌ماه، یک زندانی کُرد در چهارراه موسوم به “مقاومت” شهر ایلام به دار آویخته شد.حکم مزبور به صورت عمومی و در ملأ‌عام به مورد اجراء درآمد.دستگاه قضایی حکومت اسلامی ایران سال ١٣٩٣ این فرد را به “چند فقره جرم” نظیر “تجاوز به عنف” متهم کرده بود.
٢: روز یکشنبە ۵ دیماە، دستگاە قضایی حکومت اسلامی ایران در زندان مرکزی شهرستان ارومیە حکم قطع انگشت دست دو شهروند کرد، را برای “عبرت سایرین” به مورد اجرا گذاشت.

هویت این دو شهروند زندانی کُرد از سوی خبرنگار کُردپا در شهر ارومیە “فرامرز بی‌غم” ٣٨ سالە و “مجید بی‌غم” ۴۵ سالە اعلام گردیدە است.

٣:سحرگاە روز سەشنبە ٧ دی‌ماە، یک شهروند کُرد اهل دیواندرە از توابع استان کُردستان بە اتهام حمل و نگهداری مواد مخدر در زندان مرکزی بندرعباس اعدام گردید.

هویت این زندانی اعدامی خالد جوهری فرزند نامق اعلام کردە است.

۴: روز سەشنبە ١۴ دیماە، رییس کل دادگستری استان کرمانشاە از اعدام دو شهروند و زندانی کردنی یک تن دیگر در چند روز آیندە خبر داد.

خبرگزاری فارس بە نقل از محمدرضا عدالتخواە اعلام کردە بود کە؛ مورخ ٢١ مردادماە سال جاری، “چند سارق مسلح” بە یک طلافروشی در شهرستان سرپل ذهاب حمل می‌کنند.

۵: روز سەشنبە ١۴ دیماە، حکم اعدام یک زندانی که با اتهام “قتل عمد” به اعدام محکوم شده بود در زندان مرکزی قزوین به مورد اجرا درآمد.

سازمان حقوق بشر ایران، هویت این شهروند کُرد را “محمود فرامرزی” ٣۶ سالە فرزند سلیم عنوان کردە است.

۶: اواسط ماه جاری یک زندانی کُرد به نام محمد زبردست فرزند رحمان در محوطه داخلی زندان مرکزی شهر رشت اعدام گردید.
او متهم بود که ۵ سال قبل، مقادیری مواد مخدر صنعتی و سنتی حمل کرده است.

نوزدهم دی‌ماه، طناب‌دار بر گردن دو فردی که متهم بودند در تیرماه امسال از طلا‌فروشی شهر سرپل‌ذهاب سرقت کرده‌اند، انداخته شد.


خودکشی وحوادث

١: روز دوشنبە ٢٩ آذرماە، در روستای “میراوده‌لی” از توابع بخش باینگان شهرستان پاوە بە سبب اختلافات خانوادگی، یک دختر ٢٢ سالە بە قتل رسید.

طبق اخبار منتشر شدە، قتل این دختر جوان بە سبب اختلاف خانوادگی و از سوی عمو وی انجام گرفته است.

٢: همچنین در حادثە‌ی مشابهی، روز سەشنبە ٣٠ آذرماه، در نزدیکی شهرک توربه‌ریز شهرستان کامیاران، یک دختر جوان توسط فرد یا افراد ناشناسی کشتە شد.
جسد این دختر جوان در نزدیکی جادە اصلی کامیاران_توربه‌ریز پیدا شدە بود.

٣: در همین رابطە، روز چهارشنبە ١ دیماە، در یکی از محلات شهر ایلام یک زن کُرد بە قتل رسید.

خبرگزاری مهر در این بارە اعلام کرد این زن جوان بە سبب شیئ تیزی از ناحیە‌ی گردن دچار خونریزی شدید شدە و بە همین سبب جان خود را از دست دادە است.

تا زمان مخابرەی این خبر، هویت این سە زن و دختر کُرد نامعلوم بوده و خبر موثقی در مورد جزئیات دلایل کشتە شدن آنان در دسترس نیست.

۴: صبح یکشنبه پنجم دی‌ماه، اتوبوس حامل ٢٠ مسافر در جاده‌ی سلماس به ارومیه، از مسیر خارج و به فوت حداقل چهار شهروند انجامید.

ایرنا گزارش داد که حادثه در نزدیکی گردنه قوشچی به وقوع پیوسته و بیش از ١٧ تن دیگر به شدت مجروح شده‌اند.

۵: روز سە شنبە ٧ دیماە، مشکلات اجتماعی در روستای “پولیە” از توابع شهرستان اشنویە منجر بە خودکشی یک دختر جوان شد.
هویت این جوان کُرد، سمیە رونما اعلام گردیدە است.خودکُشی سمیە از قرار معلوم، پس از درخواست ازدواج با پسر جوانی از اهالی همان روستا و سپس رد درخواست توسط پسر، با مشکل روحی و روانی روبرو و اقدام بە خودکشی کردە بود.

۶: روز شنبە ١٨ دیماە، دو کودک خردسال بر اثر سقوط بە کانال آب کشاورزی، غرق شده و جان خود را از دست ‌دادند.

خبرگزاری مهر در این بارە اعلام کرد، سن این دو کودک، سە و چهار ساله بودە کە در محلە امیدوار قصر شیرین در حین بازی کردن بە داخل کانال آب سقوط کرده و جان خود را از دست دادەاند.

٧: روز چهارشنبە گذشتە ٢٢ دیماە، یک کارگر کُرد اهل روستای بیساران از توابع شهرستان مریوان در حریم رودخانەی بابل در استان مازنداران جان باخت.در مریوان، هویت این کارگر کرد را “فاتح ابراهیمی” ٢٧ سالە اعلام کردە است.

کولبران و کاسبکاران مرزی
١: یک کولبر کُرد در مناطق مرزی شهرستان ماکو بر اثر تعقیب و گریز مأموران مسلح، از بالای صخره‌ای به پایین پرت شد.حادثه‌ی مصدومیت یک شهروند کُرد به نام رحیم شیخکانلو از اهالی دهستان “قلعه‌درسی” را درپی داشت.وب‌سایت ماف‌نیوز از بستری شدن این کولبر در مراکز درمانی شهر خوی خبر داده است.

٢: همچنین نیروهای هنگ مرزی بانه با گلوله‌پراکنی به کاروان کولبران کُرد، کولبر ۴۵ ساله‌ای را مجروح کردند.هویت این شهروند اهل بانه، بهاءالدین عزیزپور اعلام شده است.
او در حوالی روستای “سبدلو” توسط نیروهای انتظامی هدف گلوله قرار گرفت.
٣: روز پنج‌شنبه دوم دی‌ماه، کولبر ١۶ ساله کُرد بر اثر شلیک مستقیم مأموران نیروی انتظامی به قتل رسید.
در ارومیه هویت این جوان کُرد را “اوزجان خدایی کوران” اهل روستای کوران از توابع منطقه صومای برادوست ارومیه اعلام کرد.

کمین نیروهای امنیتی در منطقە شلیر در روز شنبە ٢۵ دیماە، منجر بە کشتە شدن یک کولبر گردید. هویت این شهروند را”آزاد فیضی” فرزند توفیق اعلام کردە است.

بیکاری وإخراج
١: کارفرمای کارخانه سنگبری برادران آزغ اقدام به اخراج تعداد ٢٧ کارگر باقی‌مانده در این واحد کرده است.
سنگبری برادران آزغ
اواخر آبان‌ماه امسال، ٢٣ کارگر دیگر از همین واحد در مهاباد اخراج شده بودند.
٢: جان فعال کارگری بهنام ابراهیم‌زاده که در سلول شماره ٣۵ بند دهم زندان رجایی‌شهر کرج محبوس گشته در معرض خطر جدی قرار دارد.
او در روزهای اخیر بنابه دستور مدیر داخلی زندان مبنی بر امتناع از برعهده گرفتن درز اخبار داخل زندان به خارج، به اتاقی که افراد محکوم به قصاص را در آنجا نگهداری می‌کنند انتقال می‌یابد.

” کانون مدافعان حقوق بشر کردستان” معتقد است که به دلیل محدودیت در زمینه تحقیق و جمع آوری اطلاعات، ممکن است این گزارش تکمیل و در برگیرننده تمام مواد نقض حقوق بشر در این منطقه نباشد و بخصوص تعداد بازداشتی های اخیر که اسامی همه آنها در این مجموعه نیامده باشد. به همین جهت فعالان محلی و افرادی که نسبت به موارد نقض حقوق بشر و یا بازداشت دوستان و یا نزدیکان خود مطلع هستند می توانند اطلاعات خود را بر تکمیل ارسال کنند.

منابع : کانون مدافعان حقوق بشر کردستان کردپا، کمپین دفاع از زندانیان سیاسی و مدنی ، هرانا ، آژانس خبری موکریان، سازمان حقوق بشر ایران ،ماف نیوز ، شبکه حقوق بشر کردستان، آسو روژهلات ، روژی کورد، هنگاو، کوردستان میدا و کورد کردستان