فیلم زیر: زندگی دستکم ۲۴ میلیون ایرانی در معرض خطر است

اگر فکری نشود، باید شهر را ترک کنیم

مهدی طغیانی، نماینده اصفهان در مجلس گفته: خشکی زاینده رود و فرونشست ناشی از آن، تمدن اصفهان را مورد مخاطره جدی قرار داده است، این خطر به اندازه‌ای جدی است که اگر تا چند سال آینده فکری برای آن نشود، همه ما باید اصفهان را ترک کنیم.

وی با اشاره به اینکه هم اکنون عدم احیای زاینده رود که موجب خالی شدن آبخوان‌های دشت اصفهان شده است، مهم‌ترین مشکلات اقتصادی اجتماعی و محیط زیستی را برای اصفهان به همراه داشته است، تاکید کرد: اکنون فرونشست در اصفهان به مرحله‌ای بسیار خطرناک رسیده است به نوعی که اگر در طول هفت یا هشت سال آینده نتوانیم کاری برای احیای آبخوان‌های اصفهان انجام بدهیم، این تمدن باقی نخواد ماند.

طغیانی با بیان اینکه مشکل زاینده رود تنها مسئله شرق اصفهان و کشاورزان نیست بلکه کل دشت اصفهان به خاطر خشکی رودخانه فلات مرکزی ایران در خطر فرونشست قرار دارد، گفت: در حقیقت همه ما باید در چنین شرایطی اصفهان را ترک کنیم و این شهر دیگر قابل سکونت نخواهد بود.

در سال‌های گذشته گزارش‌های متعددی از فرونشست ناگهانی زمین در خیابان‌ها و مناطق مسکونی در چندین شهر در ایران منتشر شده است. در این میان استان اصفهان یکی از بیشترین آسیب‌پذیری‌ها را داشته و حتی مرکز شهر تاریخی اصفهان و مدارس و بناهای کهن آن نیز در سال‌های گذشته شاهد فرونشست بوده است.

پدیده فرونشست زمین که بسیاری از دشت‌های ایران را فراگرفته علاوه بر آسیب و تخریب بناهای تاریخی بر زندگی میلیون‌ها نفر تأثیر گذاشته است و به گفته کارشناسان در آینده‌ای نه‌ چندان دور منجر به خسارت‌های مالی و حتی تلفات جانی خواهد شد.

در خردادماه سال ۱۴۰۲، یک مقام وزارت نیرو با بحرانی خواندن وضعیت بسیاری از استان‌های کشور گفت که فرونشست زمین در برخی مناطق کشور تا صد برابر بیشتر از استانداردهای جهانی است.

تجربه موفق کشورهای دیگر در مهار فرونشست زمین

علیرغم وضعیت بحرانی فرونشست در کشور و آسیب‌های این پدیده به محیط زیست, اقتصاد و وضعیت معیشتی مردم, کارشناسان معتقدند که هنوز برای مهار پدیده فرونشست دیر نیست و در صورت اراده متولیان و استفاده از نظرات کارشناسان و تجربه سایر کشورها می‌شود کاری کرد تا این بحران فروکش کند و مهار شود.

تزریق آب‌های مازادِ روی سطح زمین به سفره‌های زیرزمینی, استفاده صحیح و کارآمد از منابع آب با اصلاح روش‌های آبیاری, ممنوعیت استفاده بیش از حد از حوضه‌های آب‌های زیرزمینی, تصفیه آب‌های شهری و استفاده مجدد از آن در کارخانه‌ها,کاهش صنایع آب‌بر و کنترل قانونی منابع آبی از جمله راهکارهای پیشنهادی کارشناسان برای مهار فرونشست هستند.

تعدادی از کشورها در سراسر جهان با برنامه‌ریزی درست توانسته‌اند با فرونشست مقابله کنند که استفاده از تجربه‌های موفق آن‌ها در مهار این پدیده در کشور ما بسیار موثر خواهد بود.

برای مثال در ژاپن پس از دهه‌ها برداشت بی‌رویه آب‌های زیرزمینی در توکیو، این شهر با فرونشست شدیدی مواجه شد که این فرونشست سالانه, در سال 1968 به اوج خود (24 سانتی‌متر در سال) رسید. در واکنش به این معضل، دولت ژاپن برای استخراج آب‌های زیرزمینی محدودیت قائل شد و این فرونشست تا دهه 2000 میلادی کند شد و به یک سانتی‌متر در سال رسید.

همچنین در برخی از مناطق ژاپن، فاضلاب صنعتی تصفیه شدند و از آب حاصل از آن‌ها برای مصارف دیگر استفاده شد. در مناطقی دیگر هم به جای استفاده از آب‌های زیرزمینی، آب‌های روی سطح زمین به‌کار گرفته شد.