این پدیده به مقطع دانش آموزی نیز سرایت کرده و سال‌هاست زمزمه هایش به گوش می‌رسد که دانش آموزان تیز هوش و استعداد‌های برتر برای ادامه تحصیل، جلای وطن می‌کنند.

واقعیت تلخی که نشان می‌دهد، مهاجرت نخبگان نه تنها معکوس نشده، بلکه ابعاد تازه‌ای پیدا کرده و آن هم اشاعه این پدیده به مقطع دانش آموزی است که سبب گسترش دایره خروج استعداد‌های برتر ایرانی به خارج از کشور شده و چنانچه این روند ادامه یابد، جدا از هدر رفت هزینه‌هایی که طی سال‌های تحصیل برای آموزش و تربیت این افراد صرف شده است، می‌تواند ظرف چند سال آینده کشور را با بحران کمبود نیروی انسانی متخصص و ماهر به عنوان یکی از اساسی‌ترین شاخص‌های توسعه یافتگی مواجه کند.

بر اساس آخرین آمار‌های رصدخانه مهاجرت ایران، ۳۷ درصد از دارندگان مدال در المپیاد‌های دانش‌آموزی، ۲۵ درصد از مشمولان بنیاد نخبگان و ۱۵ درصد از رتبه‌های زیر هزار کنکور سراسری مقیم کشور‌های دیگر هستند.

تفسیر رضا عامری، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران از این آمار، عملکرد بد دستگاه‌های متولی امور نخبگان است. او می‌گوید: «کاش چنین ارگان‌هایی را نداشتیم. به عنوان مثال المپیاد‌های دانش‌آموزی که برای شناسایی نخبگان و تشکیل سازمان نخبگان برگزار می‌شود به نظر پروسه ناقصی است.» طی روز‌های اخیر، اقدام یک مؤسسه فرهنگی ترکیه با برگزاری آزمونی در تهران برای دانش‌آموزان ایرانی، بار دیگر موضوع مهاجرت را به سرخط خبر‌ها آورد.

فرار مغز‌ها یا مهاجرت به امری متداول تبدیل شده است و اغلب کشور‌ها با پدیده مهاجرت نیروی انسانی به خارج یا ورود به داخل کشور خود مواجه‌اند، اما در کشور ما نخبگان دانشگاهی و یا استعداد‌های برتر در سطح آموزش متوسطه، با هدف پذیرش در معتبرترین مراکز علمی جهان مهاجرت کرده و مقصد اصلی آن‌ها ارائه خدمات به کشور‌های خارجی است.

اغلب آنان به علت بیکاری و مشکلات اقتصادی و فقدان سیاست‌های مناسب جهت اشتغال پذیری فارغ التحصیلان جلای وطن می‌کنند و دانش آموزان هم که عاقبت نخبگان و فارغ التحصیلان دانشگاهی را به چشم دیده اند، رفتن را به ماندن ترجیح می‌دهند؛ اما این روز‌ها برگ برنده در دست کشور‌هایی است که به علم و دانش مجهزند.