بنای دیگری از یزد در خطر تخریب

هرچند توقف تخریب بافت تاریخی یزد نور امید را به دل یزدی‌ها تاباند اما هنوز هستند بناهایی که بیم فرو ریختن آن‌ها وجود دارد. آسیاب آبی زنبیل یکی از این بناهاست. آسیابی که نماد تلاش و سخت‌کوشی یزدی‌هاست، حالا آرد که هیچ، رنگ هم به رخسار ندارد.

خبرگزاری میراث فرهنگی ـ گروه میراث فرهنگی ـ آسیاب‌های آبی و تاریخی یزد همواره نماد تلاش و سختکوشی مردمان این دیار برای تولید آرد و نان بوده؛ اما امروز به دلیل بی‌توجهی مسئولان مربوطه این نماد تاریخی در حال از بین رفتن است.

«مهدی زمانزاده»، فعال حوزه میراث فرهنگی و گردشگری یزد درباره این آسیاب آبی به CHN می‌‌گوید: «آسیاب تاریخی زنبیل از بناهای تاریخی ارزشمندی است که هر لحظه بیم آن می‌رود در صورت توجه ‌نکردن به حریم و ضوابط مربوطه برای همیشه از یاد و خاطره‌ها برود و با خاک یکسان شود.»

احتمال آن می‌رود که آسیاب زنبیل در دوره سلطنت ناصرالدین‌شاه بنا شده باشد؛ آسیابی که زمانی مردم بسیار از آن سود برده و قوت غالبشان را با آن تامین می‌کردند. اما تصویری که این آسیاب امروز از خود به جای گذاشته، خرابه ای 500 متری در میان ساختمان‌‌های مسکونی است که نه تنها بهداشت محیطی محل را از میان برده، بلکه فضای مناسبی برای تکثیر و جولان حشرات موذی فراهم آورده است.

آسیاب زنبیل امروز بدل به پناهگاهی امن برای معتادان شده است. پناهگاهی که امنیت روانی و اجتماعی ساکنان محله را مخدوش ساخته است.

زمانزاده می‌گوید که در حال حاضر وضعیت این بنا مناسب نیست و تعدادی از طاق‌های گنبدی آسیاب فرو ریخته،به گونه‌ای که احتمال ریزش تمامی بنا وجود دارد.

به گفته او ، مردم منطقه هم این روزهای آسیاب تاریخی زنبیل یزد را ناخوشایند‌تر کرده‌اند؛ در حال حاضر چند تن زباله‌های ساختمانی در حریم آسیاب زنبیل انباشت شده‌است.

زمانزاده همچنین تاکید می‌کند که تخریب و مورد تعرض قرار گرفتن این اثر تاریخی با وجود ارزش‌های منحصر به فردش، طی سال‌های گذشته کلید خورده و حتی چند سال پیش که سازمان میراث فرهنگی برای مرمت مراجعه کرد، نتوانست این بنا را سامان دهد.

او اظهار تاسف می‌کند که مرمت‌های انجام شده روی این بنا به دلیل استفاده از مرمت نامناسب با آجرهای فشاری نه تنها به پایداری این بنا کمک نکرد بلکه باعث تخریب دو چندان آن هم شد.

اسناد و مدارک نشان می‌دهد که آسیاب زنبیل مربوط به دوره قاجار است که در تاریخ 22 مرداد 1384 با شمارهٔ ثبت 13028 به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.