'نام خانوادگی' در ایران 85 ساله شد

85 سال از قدمت نام خانوادگی یا شهرت افراد، نامی كه در حقیقت بیانگر اصل، نسب و اصالت هر فرد در ایران است، می گذرد.

به گزارش ایرنا، هر فردی را علاوه بر نام كوچكش با نام پدریش می شناسند، نامی كه نشان دهنده اصالت، هویت و معیشت فرد است.

شاید بتوان گفت نام خانوادگی به همان اندازه دارای اهمیت و ارزش بوده كه 'نام 'دارای چنین اهمیتی است.

داشتن نام خانوادگی از زمان دوره قاجار در ایران اجباری شد، اما پیش از آن فقط افراد ثروتمند و دارای اصالت، دارای نام خانوادگی كه نشان دهنده درجه و رتبه خانواده محسوب می شد، بودند.

اما پس از اجباری شدن نام خانوادگی و شناسنامه در دوره رضاخان، هر كدام از شاخه‏های این خانواده نامی انتخاب كردند كه اغلب برگرفته از نام یا لقب شاهزاده‏ای بود كه نسب به او می‏رساندند.

با توجه به اینكه 83 سال از زمان بكارگیری نام خانوادگی برای اتباع ایرانی می‌گذرد، تاكنون، اسناد هویتی ایرانیان، تحولات بسیاری را پشت سر گذاشته است.

بر اساس گزارش سازمان ثبت احوال كشور ، اگرچه در ایران انتخاب نام خانوادگی از سال‌های انقلاب مشروطه در میان قشر روشنفكر جامعه رواج یافته بود، اما با پایان یافتن جنگ جهانی اول و در سال 1304، واحد زیرمجموعه بلدیه به اداره ارتقا یافت و عنوان احصائیه برای آن انتخاب شد.

پس از آن و در زمان سلطنت رضاخان، در سال 1313 با تصویب قانون مدنی، استفاده از القاب گذشته منسوخ و انتخاب نام خانوادگی برای تمام اتباع ایران اجباری شد.

' محسن كرمی ' معاون امور اسناد هویتی سازمان ثبت احوال كشور در گفت و گو با خبرنگار اجتماعی ایرنا در این زمینه می گوید: گزینش نام خانوادگی از چند روش پیروی می‌كرد كه شامل پیشه نیاكان در یك قوم، محل اسكان و نام یا شهرت بزرگ خاندان (پدر، پدربزرگ، جد)بوده است.

وی ادامه می دهد: گاهی هم یك نام خانوادگی بر اساس شغل یا حرفه (همچون صراف، جواهریان، پزشكزاد) یا یك ویژگی بدنی یا فیزیكی (خوش‌چهره، قهرمان) بازمی‌گشت.

كرمی با بیان اینكه بر اساس قانون مدنی، سرپرست خانواده باید برای خانواده خود یك نام‌خانوادگی انتخاب می‌كرد كه به همه اعضایش اطلاق می شد، اظهار می دارد: از آن زمان تاكنون بیش از چهار نسل از ایرانیان با نام‌های خانوادگی شناخته می شوند.

' محسن اسماعیلی ' مدیر اسناد هویتی سازمان ثبت احوال كشور نیز در این زمینه می گوید: نام خانوادگی 'محمدی 'با 723 هزار عنوان، بیشترین نام خانوادگی ایرانیان است.

وی ادامه می دهد:'حسینی' با 496 هزار عنوان، 'احمدی' با 467 هزار عنوان و 'رضایی 'با 408 هزار عنوان نیز دارای بیشترین نام خانوادگی ایرانیان است.

اسماعیلی اظهار می دارد: نام های خانوادگی تركیبی از جمله میرمحمدی و پور محمدی نیز در كشور فراوانی بسیار دارد و در عین حال فراوانی برخی نام های خانوادگی در استان ها نیز متفاوت است.

وی تصریح می كند به عنوان مثال نام خانوادگی گودرزی در استان لرستان، ‌در استان فارس نام خانوادگی زارع، در استان كرمان سالاری و در استان مازندران نام خانوادگی حسینی بیشترین فراوانی را دارد.

این مقام مسوول در سازمان ثبت احوال كشور با اشاره به طولانی ترین نام خانوادگی، می گوید: در ابتدای سال های صدور شناسنامه در ایران نام خانوادگی طولانی زیاد وجود داشت كه طولانی ترین آن 35 كاراكتر(حرف) دارد و یك نمونه از آن (آقا میرزا محمدعلی شیرازی) است كه همه الفاظ آن نام خانوادگی یك فرد ایرانی بوده است.