بازار دلار قفل شد

روزنامه ابتکار: با وجود پيشنهاد اعمال نرخ 1400 تومان فروش دلار ازسوي کانون صرافان، اما صرافي‌ها بي‌توجه به اين پيشنهاد، دلار آزاد را با نرخ 1595 تومان مي‌فروشند و برخي از صرافي‌ها هم تعطيل كرده‌اند. اين فضا شرايط را به‌گونه‌اي کرده است تا با بسته شدن فعاليت‌ صرافي‌هاي مجاز، ميدان براي دلال‌ها و صرافي‌هاي غير مجاز بازتر از پيش شود و هر چه مي‌خواهند در اين بازار جولان دهند.
بازار ارز روزهاي سختي را مي‌گذراند، روزهايي که حتي کانون صرافان هم وارد فرآيند قيمت‌گذاري شده است و نرخ‌هاي خريدوفروش دستوري را به‌عنوان پيشنهاد مطرح مي‌کند. به نظر مي‌رسد که کانون صرافان مستقيما وارد فرآيند و عرصه قيمت‌گذاري شده و وظيفه بانک مرکزي را که حتي به صورت مستقيم نرخي براي بازار تعيين نمي‌کرد، برعهده گرفته است. از طرفي تعيين نرخ براي صرافي‌ها، عملا بازار ارز را به تعطيلي کشانده و بسياري از صرافان نسبت به اين موضوع عکس‌العمل نشان داده‌اند، اين در حالي است که مقامات بانک مرکزي بارها اعلام کرده‌اند، قيمت دلار را عرضه و تقاضا تعيين مي‌کند، البته براساس قانون، بانک مرکزي نرخ‌هاي بازار را به صورت شناور و مديريت‌شده کنترل مي‌کند. پيشنهاد قيمت دلار 1400 توماني کانون صرافان، اين شائبه را ايجاد کرده است که قيمت دلار تک‌نرخي که بانک مرکزي آن را مطرح مي‌کرد، همين نرخ است که به صورت غير مستقيم از طريق کانون صرافان اعلام شده است. براساس اطلاعيه کانون صرافان و مصوبه شوراي کانون که از تاريخ 14 دي ماه براي اجرا به صرافي‌هاي مجاز پيشنهاد شده است، نرخ خريد دلار 1390 تومان و نرخ فروش 1400 تومان است. بازار ارز ديروز هم نوسان داشت و بانك مركزي، نرخ رسمي هر دلار آمريکا را از 1118 تومان به 1123تومان رساند. در مقابل، ديروز نرخ رسمي يورو و پوند کاهش يافت؛ به‌طوري‌که نرخ هر يورو از 1444 تومان به 1428 تومان رسيد. همچنين قيمت رسمي هر پوند انگليس از 1744 تومان به 1733 تومان کاهش يافت. بانک مرکزي همچنين نرخ رسمي درهم امارات و لير ترکيه را افزايش داد. ديروز نرخ هر درهم امارات از حدود 304 به 306 تومان رسيد و هر لير ترکيه با حدود 3 تومان افزايش قيمت، 598 تومان شد. اين در حالي است كه رئيس کل بانک مرکزي اعلام کرده است که نرخ دلار طي روزهاي آينده باز هم کاهش خواهد يافت، در عين حال بانک مرکزي بازرسي‌هاي وسيعي را در سطح بازار ارز انجام مي‌دهد.
تابلوهاي قيمت همچنان خالي است
روز شنبه و اولين روز هفته، به‌گونه‌اي آغاز شد كه صرافي‌ها حاضر نشدند قيمت مشخصي را روي تابلوهاي خود درج کنند. تابلوهاي قيمت خالي است، نه خبري از قيمت آزاد دستوري 1400 توماني هست و نه از نرخ حدود 1600 توماني غير دستوري. بازار شلوغ و پرمشتري است، ولي خريد و فروش چنداني انجام نمي‌شود. تعدادي معدود از صرافي‌ها به قيمت 1590 تومان، دلار مي‌فروشند. البته برخي صرافي‌ها هم سعي مي‌کنند مشتريان را براي فروش دلارهايشان در نرخ‌هاي حدود 1400 تومان راضي کنند. گويا بازار هنوز در شوک قيمت اعلامي بانک مرکزي، يعني 1400 تومان است. هرچند صرافي‌ها سعي مي‌کنند قيمت بازار را حفظ کنند، ولي نيم‌نگاهي نيز به قيمت دستوري بانک مرکزي دارند. چون احتمال مي‌دهند اين قيمت بالاخره بر بازار حاکم شود. پس چاره‌اي ندارند، جز اين که فاصله قيمت خريد و فروش را افزايش دهند. برخي صرافي‌ها هم مردد از حاکم‌شدن دستوري نرخ 1400 تومان، در حال ارزيابي شرايط براي عرضه دلار در قيمت‌هاي پايين‌ترند تا زيان احتمالي خود را در صورت کاهش شديد قيمت، کاهش دهند. البته اکثر صرافي‌ها دليل بلاتکليفي بازار را عرضه نشدن ارز کافي و به نرخ مصوب از سوي بانک مرکزي مي‌دانند. معاون سابق بهمني، معتقد است که نرخ واقعي دلار بين 1250 تا 1300 تومان است و از اين بيشتر نمي‌ارزد. سيدکمال سيدعلي در گفت‌وگو با خبرآنلاين اعلام كرد كه که «بانک مرکزي نبايد وارد جنگ ارزي مي‌شد که دلار تا 1800 تومان بالا برود». او توضيح مي‌دهد: «بانک مرکزي بايد تمرکز بر نيازهاي واقعي داشته باشد و از طريق نرخ بازار فرعي، بازار غير رسمي را مديريت کند. بانک مرکزي اگر در اين منازعه ارزي پا گذارد، به‌طور قطع در ميدان سوداگران بازي کرده است. حفظ ذخائر بايد خط قرمز بانک مرکزي باشد و با بازار سرشاخ نشود.» به اعتقاد وي، «ما با توجه به درآمدهاي ارزي که داريم، مي‌توانيم بسياري از نيازهاي واقعي خود را با قيمت رسمي پوشش دهيم، اما نيازهايي که اساسي نيست، مي‌تواند از طريق بازار فرعي و غير رسمي برطرف شود.» اما محمدحسين اديب، اقتصاددان، مي‌گويد: ديپلماسي سکوت بانک مرکزي، بهترين راهکار دربرابر افزايش نرخ ارز است. اين در حالي است كه در گذشته نرخ ارز در دامنه‌اي مشخص مديريت مي‌شد، اين دامنه اکنون مديريت نمي‌شود و آنچه در بازار روي داده است، به راهبرد جديد بانک مرکزي مربوط مي‌شود. وي افزود: راهبرد نانوشته بخش غيردولتي، تبديل دارايي ريالي به دارايي ارزي است؛ چون همه اين راهکارهاي تبديل نقدينگي به دارايي ريالي، به‌وسيله دولت و بانک مرکزي سرکوب اقتصادي شده است. اديب گفت: در گذشته ريال وارد بخش مسکن مي‌شد، اما دولت نگاه سرمايه‌اي به بخش مسکن را سرکوب کرد. با کاهش سود سپرده، سپرده‌گذاري در بانک‌ها غيرجذاب شد و با مسدود شدن همه راه‌هاي تبديل نقدينگي به دارايي ريالي، اين نقدينگي متوجه ارز شد. به زبان صريح‌تر، استراتژي دولت براي سرکوب نگاه سرمايه‌اي مسکن، به هدايت تقاضا به سمت ارز انجاميد.