صنعتی شدن، تهدیدی برای تنها «ژئوپارک» خاورمیانه (قشم)

شرق: چند روز ديگر و در تيرماه امسال بازرسان سازمان يونسكو براي ارزيابي وضعيت ژئوپارك قشم به اين جزيره سفر مي‌كنند. با اين حال روز گذشته يك مقام مسوول در منطقه آزاد قشم از اختصاص يك‌سوم اين منطقه به صنعت و رشد فعاليت‌هاي صنعتي در اين جزيره خبر داده است. قشم نخستين ژئوپارك خاورميانه است كه به عضويت شبكه جهاني ژئوپارك‌هاي ملي تحت‌حمايت يونسكو درآمده‌ است. با اين حال روز گذشته مدير كل صنعت، معدن و تجارت سازمان منطقه آزاد قشم از اختصاص يك‌سوم از مجموع 300كيلومترمربعي منطقه آزاد قشم به فعالان صنعتي خبر داد. گفتني است مساحت كل جزيره ۱۴۹۱ كيلومترمربع است. با اين حال به نظر مي‌رسد توسعه فعاليت‌هاي صنعتي در جزيره‌اي كه تنها ژئوپارك خاورميانه در آن واقع است براي ارزش‌هاي زيست‌محيطي آن آسيب‌زا باشد. آنگونه كه وب‌سايت خبري ايرانسو گزارش داده است محمدرضا نوري در اين‌باره مي‌گويد: «شهرك‌هاي صنعتي تولا، سوزا، فجر و دلگشا در منطقه آزاد قشم مجموعا با مساحت 94كيلومترمربع وسعت با حمايت وزارت صنعت، معدن و تجارت و نيز تدوين بسته حمايتي و قانوني سازمان منطقه آزاد قشم بهترين منطقه براي فعالان عرصه صنعت است.» اين مقام مسوول همچنين از صنعتگران كشور دعوت كرده است براي سرمايه‌گذاري و فعاليت در اين شهرك‌هاي صنعتي به قشم بيايند. مديركل صنعت، معدن و تجارت سازمان منطقه آزاد قشم براي تشويق هرچه بيشتر صنعتگران از معافيت 20ساله، برخورداري از معافيت حقوق ورودي گمركي مواد اوليه و ماشين‌آلات و امكان صدور كالاي توليدي به داخل كشور با رعايت قانون ارزش افزوده به عنوان بخشي از تسهيلات پيش روي صنعتگران در منطقه آزاد قشم نام برد. اختصاص يك‌سوم از منطقه آزاد قشم به صنعت و شهرك‌هاي صنعتي در حالي صورت مي‌گيرد كه بازرسان يونسكو ماه آينده براي ارزيابي و بررسي ژئوپارك قشم به ايران سفر مي‌كنند. اين خبر را فرزين حقدل معاون فرهنگي‌، اجتماعي و گردشگري سازمان منطقه آزاد قشم اعلام كرده و در ادامه گفته است: «براساس اعلام كارشناسان، در اين نشست عكس‌العمل‌هاي مثبتي از اعضاي يونسكو درباره ژئوپارك ايران دريافت شد، چون پيش از اين، گزارش‌هاي خوبي توسط كارشناسان خارجي و داخلي به آنها داده شده بود. با وجود آنكه قرار بود يونسكو بازرسانش را سال پيش به ايران بفرستد، ولي به نظر مي‌رسد در سكوت، فرصتي را به ما دادند تا بتوانيم كارهاي اصلي را در اين ژئوپارك انجام دهيم.» حقدل با بيان اينكه ژئوپارك قشم اكنون آماده بازرسي است، گفت: «در آن اجلاس اعلام كردند يونسكو بازرسانش را براي بررسي وضعيت ژئوپارك و ارايه گزارش، ماه آينده اعزام مي‌كند.»ژئوپارك قشم در سال 2006 درفهرست ژئوپارك‌هاي جهان ثبت شد اما در سال2010 ميلادي به دليل انجام نشدن اصول زيربنايي و لازم در اين ژئوپارك، شبكه جهاني ژئوپارك‌ها به ايران كارت زرد (اخطار) داد. يونسكو قرار بود وضعيت ژئوپارك قشم را پس از بررسي كارشناسانش، در اجلاس ژاپن (حدود يك ماه پيش) مشخص كند اما به دليل نيامدن بازرس‌ها و نبود گزارش مستند، اعلام نتيجه به اجلاس بعدي موكول شد.
بنا به تعريف يونسكو، ژئوپارك منطقه‌اي است باوسعت كافي كه مرزهاي آن به وضوح مشخص شده و چندين پديده بارز زمين‌شناسي در محدوده آن قرار گرفته باشد و اين محدوده بايد بتواند در توسعه اقتصادي جوامع پيراموني خود نقش موثري ايفا كند. ژئوپارك ممكن است علاوه بر پديده‌هاي زمين‌شناسي از آثار تاريخي، بوم‌شناسي، باستان‌شناسي و ميراث فرهنگي و طبيعي ديگر نيز برخوردار باشد. وجود پديده‌هاي بارز زمين‌شناسي شامل گنبد نمك، چشمه‌هاي گوگردي، غار نمكي، دره شگفت‌انگيز، سواحل بكر و زيبا و حيات‌وحش در بخش غربي جزيره قشم و جنگل‌هاي دريايي حرا، تنگه چاهكوه، تنگه عالي، بام قشم، دره تنديس‌ها، كلات كشتاران، جزاير ناز و ده‌ها تخته‌سنگ و صخره با اشكال زيبا موجب شد تا نام قشم در فهرست دارندگان ژئوپارك‌هاي جهاني ثبت شود.