معيارهای دينی سد ساخت سلاح هسته‌ ای در ايران

جوان آنلاین (پاسداران): زماني كه محمود احمدي‌نژاد اظهار كرد كه تسليحات اتمي و هسته‌اي و ديگر جنگ‌افزارهاي كشتار جمعي با آموزه‌هاي پيامبر اكرم و آئين اسلامي متنــــــاقض‌اند، يادآور خاطرات نگران‌كننده‌اي از عمليات نجات ناموفق امريكايي‌ها در سال ۱۹۸۰ و رحلت اولين رهبر ديني ايران، [حضرت] آيت‌الله خميني(ره) در سوم ژوئن ۱۹۸۹ بود. هر دو واقعه نشان‌دهنده ارتباط طولاني‌مدت، دشوار و گاهي ستيزه‌گونه بين امريكا و ايران است. هر دوي آنها به دليل كشمكش‌هايي كه بين دو جمهوري وجود دارد نمادين هستند، يكي به شدت سكولار و تكنوكراتيك و ديگري فوق‌العاده پايبند دين و دين‌گرا، معتقد به پيامبرانش، دنياي پس از مرگ و روز قيامت.

رئيس‌جمهور جيمي كارتر در برنامه‌اي تلويزيوني به مردم امريكا گفته بود كه تلاش براي نجات گروگان‌ها تصميم من بود. . . من بودم كه پس از اشكال‌هاي فني به وجود آمده دستور توقف عمليات را دادم. آقاي كارتر به تازگي مطلع شده بود كه عمليات نجات فوق‌العاده بغرنج گروگان‌ها با ۵۲ سرباز امريكايي با شكست روبه‌رو شده است و چند نفر از سربازها كشته شده‌اند. ماه‌ها پيش از اين، كارمندان سفارت و سربازان نيروي دريايي امريكا توسط دانشجويان مسلمان ايراني دربند گرفته شدند و همراه خيلي ديگر از مردم ايران خواستار بازگشت شاه براي محاكمه به دليل تعداد كثير مفقودالاثرها، شكنجه‌ها و قتل هزاران برادر و خواهر ديني خود بودند.

پيش از وفات آيت‌الله خميني(ره)،ايشان گفته بود: «چه كسي بود كه چرخبال‌هاي امريكايي را از كار انداخت. . . آيا كار ما بود؟ اين خواست خداوند بود! خدا امريكا را تحقير كرد.» انقلاب‌اسلامي را در سال ۱۹۷۹ آيت‌الله خميني(ره) هدايت كرد. او هميشه پيروزي انقلاب اسلامي ايران را مرهون لطف الهي مي‌دانست؛ انقلابي كه به رژيم و سلطنت ديكتاتوري شاه دست نشانده امريكا پايان داد. علاوه بر اين، برتري تكنولوژيكي امريكا بر ايران هميشه براي ايشان سؤال بود. او زماني اظهار كرده بود كه بگذاريد آنها تا سياره مريخ و راه شيري پيش بروند؛ آنها باز هم براي هميشه در جست‌وجوي خوشبختي خواهند بود و از آن محروم خواهند بود. . . راه‌حل درگيري‌هاي اجتماعي و گريز از بدبختي داشتن بنيادي بر پايه ايمان و سيرت است.

تلاش بي‌نتيجه امريكايي‌ها در عملياتي دو شب به طول انجاميد كه به منابع مشكوكي وابسته بود. باندهاي فرودگاه موقت براي دسترسي به سراسر ايران و بيابان‌ها و همچنين داخل و خارج تهران استفاده شده بود. هواپيماهاي نفربر متعددي مثل ۱۳۰E- MC و ۱۳۰E- EC با ۶ هزار گالون ذخيره سوخت هواپيمايي و هشت هليكوپتر ۵۳D- RH مورد استفاده قرار گرفته بود. قرار بر اين بود كه با آزادي گروگان‌ها، هواپيماها به كمك‌شان بيايند. طوفان شن به چندين هواپيما صدمه وارد كرد، دو فروند سقوط كردند و به همراه سرنشينان در آتش سوختند.
در ابتدا، مذهب ساده و غيرپيچيده بود. اديان زيادي آغاز معتدل و پيام‌هايي همچون محبت به همنوعان، ‌بخشش، فرمانبرداري از خدا و فرمان‌هايش داشتند اما آنها به زودي جنبه طريقتي و چند وجهي پيدا كردند، شامل سلسله مراتبي از رهبران، قوانين متعدد و مناظره‌هاي اعتقادي كه منجر به اختلافات عميق شد. حضرت محمد (ص) قرآن و سنت را به عنوان نمونه مثال زده است. پس از ورود به مكه، ايشان مخالفان خود و كساني كه اعضاي جامعه مسلمان تازه شكل گرفته را به قتل رسانده بودند، عفو فرمود. وظايف ديني شامل ايمان به خدا، نماز، مراقبت از مستضعفان و ستمديدگان، روزه و حج بود. زندگي ايشان نمونه بارز تسليم شدن در برابر اراده خداوند بود و نماد يك مسلمان واقعي بودند.

تا انقلاب علمي كه به شدت تحت تأثير انقلاب صنعتي و عصر روشنگري بود، علوم و فناوري نيز تا حدودي ساده و كمتر پيچيده بودند. اصول راهنماي انقلاب علمي، بينش‌هاي اسلام در فناوري و حوزه‌هاي دارويي، علمي و رياضي بود. فرانسيس بيكن باور داشت كه فناوري‌هاي جديد و علم مي‌تواند به بهبود شرايط زندگي انسان‌ها كمك زيادي كند و داروهاي جديد و شيمي مي‌تواند وضعيت فيزيكي را بهبود دهد. همانند ادوارد جنر كه متوجه شد تلقيح ميكروب‌ها مي‌تواند به زنده ماندن انسان‌ها كمك كند، خيلي‌ها معتقد بودند كه ابزار تكنولوژيك و اكتشافات علمي مي‌تواند روزي تمامي بيماري‌ها را از بين ببرد.
چه چيزي در روزگار اخير و مدرن باعث تشديد درگيري‌ها بين دول مقدس و سكولار، بين مساجد و كليساها و دولت‌هايشان و ميان طرفداران خدا و ايمان و كشورهاي حامي علوم و فناوري شده است؟
در حالي كه امريكايي‌ها و اروپايي‌ها خود را به عنوان پسوند دستگاه‌هاي پيشرفته و ماشين‌آلات خود ديدند، منهاي روح و روان و حتي خدا، جهان اسلام توسط امپراطوري‌هاي متعدد و غالب مورد تجاوز قرار گرفت كه در نتيجه آن شهرهاي اسلامي متعدد، كتابخانه‌ها، دانشگاه‌ها و مراكز تحقيقاتي كه سرآمد علوم و فناوري بودند، ويران شدند. از ديدگاه اخلاقي، رهبران ديني و روشنفكران اسلامي اغلب ستيزه‌جويان غربي و امپرياليسم را در خطوط راه‌آهن، كشتي‌هاي بخار و تلفن ياري كرده‌اند.

بنابراين، طي قرون گذشته بعضي از كشورها و جوامع اسلامي با علوم و فناوري غرب‌گرا محتاط‌تر عمل كرده‌اند، به ويژه در رابطه با سيستم سلاح‌هاي پيشرفته كشتار جمعي، مانند آن‌هايي كه در هيروشيما و ناكازاكي مورد استفاده قرار گرفت. جوامع اسلامي عليه ربا و سودهاي اينچنيني نيز ايستاده‌اند، برخلاف شركت‌هاي غربي كه در ساخت سرمايه يا فروش انبوه كالا براي كسب ثروت بيشتر تلاش مي‌كنند. نيازهاي فناوري جهاني و منطقه‌اي بين ملت‌هاي اسلامي و غربي نيز متفاوت است. جوامع اسلامي به دليل بيابان‌هاي عظيم تأكيد بيشتري روي كشاورزي داشته‌اند و به دليل كمبود منابع آبي به مطالعه آن پرداخته‌اند. به خاطر تأكيد بر ايمان اسلامي، پژوهش‌هاي ديني اغلب بيشتر از علوم مورد توجه بوده است.

با اين حال، بسياري از علماي مسلمان و رهبران مذهبي مشكلي را در تسلط داشتن يا مخلوط كردن مفاهيم ديني با علوم و فناوري نمي‌بينند ولي در عوض، آنها مجبورند مبالغ زيادي پول به همراه نبوغ و منابع انساني خود را در دفاع از جوامع اسلامي خود در برابر امپرياليسم غربي، استثمار و ستيزه‌جويي صرف كنند. اعلام اينكه تحت كنترل در آوردن ذرات اتمي براي توسعه سلاح‌هاي اتمي مخرب عمل شنيعي است، رهبر معظم و رئيس‌جمهوري ايران اسلامي را به پيروي از سنت ديرينه و محتاطي سوق مي‌دهد، دفاع در برابر خطرات ناشي از استفاده سلاح‌هاي مخرب و جنگاوري و نشان دادن يك عكس‌العمل به جوامعي كه سازنده آنها بوده‌اند.

كوتاه‌انديشي در استفاده از آنچه مي‌تواند فناوري و علم پيشرفته‌اي باشد مي‌تواند نتيجه‌اي معكوس را به همراه داشته باشد. رفتارها و اخلاقيات اغلب مجبور به تغييرند، گاهي حتي در راه‌هاي منفي و مضر. ملتي با زرادخانه عظيم هسته‌اي، مانند ايالات متحده، نه تنها تهديدي براي بسياري از نقاط جهان است، بلكه براي محيط زيست نيز مخرب است و بيگانگي را به واقعيت تبديل مي‌كند. در همين حال، خطر نابودي هسته‌اي هميشه يك احتمال به حساب مي‌آيد. قدرت‌هاي به اشتراك گذاشته شده و روابط متعادل ميان كشورها نيز دستخوش تغييراتي مي‌شود. معمولاً كشور داراي علوم و فناوري سلاح‌هاي پيشرفته به يك متخاصم تبديل مي‌شود و ديگر كشورها را مدافع مي‌كند. زماني كه اين فناوري به خوبي تثبيت شود، آن‌ها تبديل به نورم و مسلمات مي‌شوند. اخلاق، به همراه خيلي از چيزهاي ديگر عقب مي‌مانند.

حتي عادت‌ها، افكار و ارزش‌هاي يك ملت با استفاده از علوم و فناوري‌هاي جديد تغيير مي‌يابد، گاهي اوقات در سمتي كه به ضرر خود آنهاست. ايمان به فناوري‌هاي برتر و سلاح‌هاي مخرب مي‌تواند افكار منطقي و قضاوت‌هاي تحريف نشده را مختل كند، همان طور كه نمونه آن در جنگ پيشگيرانه امريكا با عراق و افغانستان ثابت شد، جنگ‌هايي كه رنج و بدبختي سيل عظيمي از انسان‌ها را به همراه داشت. حضرت آيت‌الله خميني (ره) پس از اعلام اينكه «راهكار مشكلات اجتماعي و تسكين بدبختي انسان‌ها داشتن پايه در ايمان و اخلاق است»، مي‌فرمايند كه صرفاً كسب قدرت مادي و ثروت و غلبه بر طبيعت و منظومه شمسي اثري در اين زمينه ندارند. اين حكم تا حدودي سياست‌هاي خارجي ايران بر پايه تئودموكراسي و دين‌گرا را حمايت كرده است.

پيچيدگي‌هاي علمي و تكنولوژيكي، همراه با تسليحات هسته‌اي و ديگر سلاح‌هاي كشتار جمعي، احتمالاً كماكان مانند طاعون، رفتار امريكا و سرنوشت آن را تعيين خواهد كرد. اما اينكه درباره پيچيدگي‌هاي ديني و مذهبي ايران و سرنوشت آن چه مي‌توان گفت؟ شايد تنها خدا مي‌داند...