چرخش آموزش‌وپرورش به سمت توليد مدرک

جام جم آنلاين: ديروز 1 ـ 3 ـ 3 ـ 5، امروز 3 ـ 3 ـ 6 و فردا 3 ـ 3 ـ 3 ـ 3. تغييرات مد نظر اين روزهاي وزارت آموزش و پرورش درست به اندازه كنار هم ديدن اين اعداد، گيج‌كننده است.تا سال گذشته، دانش‌آموزان پنج سال ابتدايي داشتند كه با دو دوره سه ساله راهنمايي و دبيرستان جمع مي‌شد و راهش به يك سال پيش‌دانشگاهي مي‌رسيد؛ همه نيز به اين روال عادت كرده بودند و مشكلي به نظر نمي‌رسيد تا اين‌كه وزير آموزش و پرورش سند تحولي بنيادين در وزارتخانه تحت امرش را امضا كرد و شش سال ابتدايي را كنار شش سال دبيرستان قرار داد.

از وقتي نظام 3 ـ 3 ـ 6 جدي و وارد فاز اجرا شد مدارس دغدغه ثبت‌نام دانش‌آموزان ششم ابتدايي را پيدا كردند، چون هم ايجاد فضا براي دانش‌آموزاني كه تا سال قبل بايد به مدارس راهنمايي مي‌رفتند در مدارس ابتدايي تقريبا نشدني بود و هم تربيت معلمان مسلط به وضع جديد، كار سختي مي‌نمود.

البته وزارت آموزش و پرورش در هر دو مورد، خودش را مسلط به اوضاع نشان داد و اعلام كرد كه نه از بابت فضا و امكانات كم و كسري دارد و نه از لحاظ در اختيار داشتن معلمان مجرب؛ حالا بماند كه در بيشتر مدارس، نمازخانه‌ها جور تشكيل كلاس ششم را مي‌كشند و در بعضي نقاط نيز كانكس‌ها.

چهار مدرك در 12 سال

با وجود اين، آنچه كه از وزارت آموزش و پرورش به گوش مي‌رسد، اخبار تغييرات بي‌پايان است، به طوري كه براساس اجراي طرح‌هاي تحولي آموزش و پرورش، اين وزارتخانه در نظر دارد به دانش‌آموزان تا پايان دوره دبيرستان چهار مدرك بدهد كه لازمه اعطاي اين مدارك نيز برقرار شدن نظام 3 ـ 3 ـ 3 ـ 3 است.

اين نظام مي‌گويد؛ دانش‌آموزان بايد سه سال اول ابتدايي، سه سال دوم ابتدايي، سه سال اول متوسطه و سه‌سال دوم متوسطه را بگذرانند و بعد از اتمام هر دوره يك مدرك دال بر گذراندن سه سال تحصيلي را دريافت كنند.

اين موضوعي است كه بتازگي حميدرضا حاجي‌بابايي، وزير آموزش و پرورش نيز در گفت‌و‌گو با فارس آن را تائيد كرده و هرچند نشان داده عزم وزارتخانه‌اش براي اجراي اين طرح كاملا جزم است، اما اعلام كرده كه ابتدا بايد ساختمان‌هاي آموزشي را ساماندهي كرد به طوري كه ساختمان سه سال اول ابتدايي از سه سال دوم ابتدايي جدا‌شود و پس از آن طرح ارائه مدرك به فارغ‌التحصيلان سوم ابتدايي را اجرا كرد.

هرچند سخنان وزير، شنونده را به اجراي اين طرح در زماني دورتر از زمان حال مي‌برد، اما بايد پذيرفت با اوضاعي كه وزارت آموزش و پرورش دارد و با بودجه‌اي كه هر سال كفاف خيلي از امور را نمي‌دهد، ضرورت انجام تغيير و تحولاتي اينچنيني با انبوهي از علامت سوال مواجه مي‌شود، چون اگر اين وزارتخانه قصد اجراي چنين تصميمي را دارد بايد استدلال بياورد كه مثلا پنج ساله يا شش ساله بودن دوره ابتدايي چه پيامدهاي منفي‌اي در سيستم آموزشي داشته كه حالا نياز است اين دوره به دو دوره سه ساله تقسيم شود.

و نكته قابل توجه ديگر اين‌كه چه لزومي دارد پس از گذراندن هر سه سال تحصيلي يك مدرك به دانش‌آموزان اعطا شود؟ آيا اين اقدام براي ايجاد انگيزه پيشرفت در دانش‌آموزان است، يا اساسا كاري تجملي و ناشي از سياست توليد مدرك حتي براي افراد زير ديپلم است؟

تا پيش از مطرح شدن نظام 3 ‌ـ 3 ‌ـ 6، دانش‌آموزان فقط در پايان سال سوم دبيرستان و دوره يكساله پيش‌ دانشگاهي، گواهينامه پايان تحصيلات دريافت مي‌كردند كه همين دو مدرك، هم در زمان ورود به دانشگاه و هم در زمان كاريابي برايشان ضروري بود، اما حالا معلوم نيست مدركي كه پس از پايان دوره شش ساله ابتدايي داده مي‌شود و مدركي كه قرار است پس از سوم ابتدايي به دانش‌آموزان اعطا شود قرار است در كدام مقطع از زندگي تحصيلي و شغلي‌اش سودمند باشد؟