پس از پریشان دومین تالاب کشور آتش گرفت

پس از تجربه آتش سوزی تالاب پریشان در استان فارس، تالاب «خان‌میرزا» در استان چهارمحال و بختیاری نیز در اعتراض به اقدامات نابخردانه و بهره‌برداری‌های خارج از ظرفیت منقطه، آتش گرفت. کارشناسان این اتفاق را خودسوزی تالاب می‌خوانند. با گذشت یک ماه از این رخداد، هنوز گاز و دود از حفره‌های زمین در این منطقه خارج می‌شود.

خبرگزاری میراث فرهنگی ـ گروه محیط زیست ـ تالاب "خان‌میرزا" در استان چهارمحال و بختیاری به دلیل سال‌ها بهره‌برداری غیر مجاز از سفره‌های آب زیرزمینی و گسترش کشاورزی خارج از ظرفیت منطقه، دچار خودسوزی شد. این دومین تالابی است که بعد از پریشان بابت شرایط بد آتش می‌گیرد. خودسوزی تالاب حدود یک ماه پیش رخ داده اما هنوز گاز و دود از حفره‌های زمین خارج می‌شود. این بدان معناست که هنوز در لایه‌های زیرین آتش‌سوزی ادامه دارد.

«هومان خاکپور»، کارشناس منابع طبیعی و دیده بان طبیعت بختیاری با اعلام این خبر به CHN در مورد دلایل ایجاد چنین پدیده‌ای گفت: «کل منطقه خان‌میرزا منطقه‌ای تالابی بوده که از اوایل دهه 60 زهکشی شده و تالاب به شکل قابل ملاحظه‌ای خشکانده شده و آب آن برای کشاورزی مورد استفاده قرار گرفته‌است.»

بر اساس عکس‌های هوایی سال 1340، مساحت تالاب در آن زمان 2 هزار هکتار بوده است که در عکس‌های 1380، این مساحت به کمتر از 800 هکتار آن هم نه محیط تالابی، بلکه مرغزارهای خشک رسیده است. در این تالاب در سال‌های پیش از دهه 60، پرندگان مهاجر سیبری نیز دیده می‌شده که این نشان می‌دهد خان‌میرزا به دلیل شرایط محیطی مطلوب، در کریدور مهاجرت پرندگان بوده‌است.

خاکپور در تشریح اقداماتی که آسیب زیاد و در نهایت خودسوزی خان‌میرزا را در پی داشته‌اند، گفت: «بیش از همه حفر چاه‌های مجاز و غیرمجاز به این محیط تالابی آسیب وارد کرد، در این منطقه در حال حاضر 700 حلقه چاه مجاز و حدود 350 حلقه چاه غیر مجاز وجود دارد، به تازگی نیز تعدادی از روستاییان اقدام به حفر چاه در منازل کرده و آب را به صورت غیر قانونی و خارج از ظرفیت منطقه خارج می‌کنند.»

او اضافه کرد: «این موجب شده است که سطح سفره‌های آب زیرزمینی به شدت پایین برود و این منطقه یکی از مناطقی در کشور باشد که دچار فرونشست زمین شده‌است.»

به گفته او، علاوه بر این غلظت املاح و آلودگی آب در این منطقه به شدت دیده می‌شود.

چرا خودسوزی؟
اما چرا تالاب آتش گرفته است؟ خاکپور در توضیح این اتفاق گفت‌: «لایه‌های زیرین محیط‌های تالابی از زغال سنگ نارس تشکیل شده‌است. هنگامی که در محیط رطوبت از حدی پایین‌تر می‌رود و در واقع خشکی زیاد می‌شود، در محیط گاز متان تولید می‌شود که به کوچکترین تغییر دمایی آتش می‌گیرد.»

این اتفاق را خودسوزی تالاب می‌گویند و در واقع اعتراض تالاب به نحوه برخورد با آن است. بیش از همه گسترش خارج از ظرفیت کشاورزی و کشت به شیوه سنتی علت بروز این اتفاق بوده‌است.