مصطفی فروتن در گفت‌و‌گو با خبرنگار ایلنا، خانواده را بستر تمام رفتار انسان‌ها عنوان کرد و افزود: خانواده به عنوان کوچک‌ترین و مهم‌ترین بخش یک جامعه نقش مهمی در کودک‌آزاری بر عهده دارد، از همین رو می‌توان ادعا کرد که کودکان در درون خانواده نحوه برخورد و رفتار با سایر افراد جامعه را می‌آموزند و همین کودکان هستند که در آینده دستت به ناهنجاری‌هایی همچون کودک‌آزاری می‌زنند.

این آسیب‌شناس به بحث آموزش جامعه و افراد اشاره کرد و افزود: رسانه‌ها، مراکز آموزشی و ماهواره در این زمینه بسیار موثر است بنابراین نمی‌توان از برنامه‌های انحرافی در ماهواره‌ها غافل شد چرا که نشر رفتارهای خشونت‌بار درجامعه از سوی رسانه‌های نامناسب می‌تواند به آسیب‌های اجتماعی به ویژه کودک‌آزاری در کشور دامن بزند.

وی شرایط جامعه را یک عامل مهم در افزایش یا کاهش کودک‌آزاری عنوان کرد و ادامه داد: متاسفانه زمانی که والدین در جامعه با ناکامی رو به رو می‌شوند در محیط خانه دیواری کوتاه‌تر از کودکان پیدا نمی‌کنند و کودکان به عنوان بی‌دفاع‌ترین افراد جامعه مورد آزار و اذیت قرار می‌گیرند.

فروتن فرزند ناخواسته را یکی دیگر از دلایل مهم کودک‌آزاری دانست و گفت: متاسفانه زمانی که یک کودک به صورت ناخواسته و بدون برنامه با توجه به فشارهای اقتصادی متولد می‌شود از سوی والدین به عنوان یک سربار خانواده تلقی می‌شود و به اشکال مختلف مورد آزار و اذیت قرار می‌گیرد.

کودکان؛ گروگان‌های عاطفی و ابزار والدین

این آسیب‌شناس به گروگان‌گیری عاطفی اشاره کرد تصریح کرد: متاسفانه در بسیاری خانواده‌ها دیده می‌شود که والدین از کودکان خود به عنوان یک ابزار برای تهدید یکدیگر استفاده می‌کنند که کودکان این خانواده در مقایسه با سایر کودکان مورد آزار و اذیت قرار گرفته، آسیب به مراتب بیشتری می‌بینند و با توجه به تحقیقات انجام شده شاهد افزایش اینگونه کودک‌آزاری در کشور هستیم.

وی با بیان اینکه طلاق از دیگر عوامل مهم کودک‌آزاری است، بیان کرد: زمانی که طلاق اتفاق می‌افتد کودکان یا تحت حمایت‌های افراطی و یا فاقد حمایت قرار می‌گیرند و در ‌‌نهایت کودکان پس از طلاق از حمایت‌های عاطفی والدین محروم می‌شوند به طوری بسیاری از والدین با این حرف که «پدر تو خوب نبود» یا «مادر تو خوب نبود» فرزندان تحت آزار و اذیت قرار می‌گیرند.

فروتن فروپاشی خانواده‌ها را یک مشکل و معضل بزرگ برشمرد و افزود: زندگی مشترک بدون ازدواج جوانان که در پی فشار‌های اقتصادی رخ می‌دهد باعث می‌شود تا خانواده‌های بدون ریشه و فروریخته شکل بگیرند و با توجه به شناسنامه نداشتن کودکان این خانواده می‌توان ادعا کرد که این کودکان عملا از حقوق خود محروم شوند.

رشد کودک‌آزاری روحی در ایران

این آسیب‌شناس میزان کودک‌آزاری جسمی و جنسی را در کشور در مقایسه با سایر کشور‌ها پایین و قابل دفاع عنوان کرد وافزود: بر اساس تحقیقات به عمل آمده از هر ۱۰ خانواده ایرانی به طور متوسط هشت خانواده نحوه برخورد مناسب با کودکان را بلد نیستند و بر اساس همین تحقیق می‌توان عنوان کرد که کودک‌آزاری روحی و روانی در کشور نه تنها کاهش نداشته است بلکه رشد محسوسی داشته است.

وی ادامه داد: متاسفانه در بسیاری از خانواده به دلیل فشارهای اقتصادی، والدین شاغل هستند و کودکان در نبود سایه حمایت والدین به فعالیت‌های خود ادامه می‌دهند که در اصطلاح این کودکان را «کودکان کلید ‌دار» می‌نامند که در ورود و خروج از خانه هیچ گونه نظارتی را احساس نمی‌کنند و بر اساس آخرین تحقیقات این کودکان که تعدادشان در کشور در حال افزایش است همواره از نظر عاطفی دچار اختلالات احساسی می‌شوند.

این آسیب‌شناس به وجود اعتقادات اسلامی در کشور اشاره کرد و ادامه داد: به واسطه این اعتقادات نرخ پرخاشگری نسبت به کودکان در مقایسه با سایر کشورهای دنیا در سطح قابل دفاعی قرار دارد ولی در بخش آزار‌های روحی و روانی این مسئله صدق نمی‌کند و اگر غفلت آموزشی و تربیت را کودک‌آزاری بدانیم نرخ کودک‌آزاری در کشور ما تغییر چشم‌گیری می‌کند و ایران را می‌توان به عنوان یکی از کشورهایی دانست که نرخ کودک‌آزاری بالایی دارد.

راهکارهای مهار کودک‌آزاری

وی با اشاره به اینکه کودک‌آزاری همچون سایر آسیب‌های اجتماعی محصول چندین آسیب‌اجتماعی دیگر است، اظهار کرد: در گام اول برای مهار این ناهنجاری باید از خود افراد شروع کنیم و مشاوره‌های قبل از ازدواج بهترین راهکار در این زمینه است.

فروتن ادامه داد: افراد قبل از ازدواج می‌بایست از نظر روانی و شخصیتی به بلوغ برسند و خود را برای یک زندگی مشترک در کنار فرزندان آماده سازند لذا در گام اول افراد موظف هستند در انتخاب خود برای گزینش همسر دقت کنند و در گام دوم شرایط خود را برای بچه‌دار شدن بسنجند.

وی توانمندی اقتصادی افراد برای برپایی زندگی مشترک را یک اصل مهم برشمرد و گفت: جوانان باید تا زمانی که به وضعیت مساعد معیشتی نرسیدند ازدواج نکنند چرا که بر اساس تحقیقات انجام شده محققان به این نتیجه رسیده‌اند که شرایط اقتصادی خانواده‌ها و جامعه بر شدت و میزان کودک‌آزاری تاثیر مستقیم می‌گذارد.

این آسیب‌شناس ادامه داد: متاسفانه فشار‌های اقتصادی و معیشتی باعث شده است که بسیاری از خانواده‌ها کودکان خود را برای تامین معیشت خانواده به سرکار بفرستند که بسیاری از کودک‌آزاری‌ها در خارج از کانون خانواده و درمحل کار انجام می‌شود.

آموزش والدین در برخورد با کودکان

وی خودداری از هیجان‌زدگی توسط والدین را یکی دیگر از راهکار‌های مهم در مهار کودک‌آزاری دانست و گفت: متسفانه برخی از والدین به علت اینکه به جایگاه رفتاری خود در مقابل اطرافیان و آشنایان به صورت افراطی اهمیت می‌دهند در قبال اشتباهات کودکان خود رفتار‌های به مراتب خشونت‌آمیز و تنبیه‌های فیزیکی نشان می‌دهند لذا والدین باید سطح مهارت‌های فردی خود را ارتقا دهند.

فروتن به خانواده‌ها پیشنهاد داد که یک تربیت اصولی باید در بین اعضای خانواده شکل بگیرد و همچنین تمامی اعضای خانواده تحت نظارت اصولی خانواده قرار بگیرند و همچنین بر زندگی جوانان خود بعد از ازدواج بدون افراط و تفریط یا مداخله و آنان را در نحوه تربیت کودکان یاری دهند.

اصلاح قوانین حمایت از کودکان

این آسیب‌شناس درباره قانون حمایت از کودکان، تصریح کرد: باید تمام زمینه‌های لازم برای حمایت از کودکان در نظر گرفته شود و این قوانین به گونه‌ای باشد که قابل اجرا باشند چرا که در زمینه‌هایی همچون قانون اشغال کودکان تنها با بازگرداندن کودک به کانون خانواده مشکی حل نمی‌شود چرا که خانواده‌هایی معمولا کوکان خود را به سرکار می‌فرستند که دچار فقر اقتصادی هستند لذا تا زمانی که مشکل اقتصادی خانواده حل نشود از کودک به معنای واقعی حماتی صورت نگرفته است.

تامین معیشت خانواده‌ها

فروتن به بحث سیاست‌گذاری‌های کلان اقتصادی اشاره کرد و افزود: باید مشکلات معیشتی مردم در نظر گرفته و برنامه‌ای برای رفع این مشکل‌ها طراحی شود چرا که فشارهای اقتصادی در گام نخست بر خانواده‌ها و در گام دوم بر کودکان وارد می‌شود که بارزترین آن کودکان خیابانی و دست‌فروش هستند.