مناشه امیر: آقای فاطمی، اگر بخواهیم مشکلات داخلی‌ و خارجی‌ ایران را در سه‌ یا چهار خط خلاصه کنیم شما به کدام مشکلات عمده اشاره می‌‌کنید؟

شاهین فاطمی: از نظر داخلی‌ اشکال اساسی‌ به نظر من؛ تورم و بیکاری ‌ست. مساله‌یِ کسر بودجه‌یِ مداومِ دولت است. مساله‌ی فساد بسیار بسیار بی‌سابقه است که تمام سیستم ایران را دربرگرفته ‌است. از نظر خارجی‌ هم همانطور که دیدیم دیروز و پریروز در مراسمِ تحلیف آقای روحانی نماینده‌ی یک کشور دمکراسی‌ِ غربی حضور نداشت. معنای این حرف بسیار روشن است. ایران هرگز در چنین انزوای سیاسی قرار نداشته و این به‌نظر من بزرگ‌ترین مشکل است.این که ایشان بتواند این مسائل را حل کند بسیار بعید به نظر می‌‌رسد. سوابق ایشان گویای این امر نیست و شرایط ایران امروز در ایران اینگونه نیست. البته به‌طور مفصل می‌‌توانیم در‌این‌باره صحبت کنیم که ایشان چه سعی‌هایی‌ در‌این‌باره خواهد کرد و چه امکاناتی برای ایشان هست. البته به‌نظر من، اگر قرار بود روی ایشان، روی موفقیت ایشان شرط‌بندی کنیم، اکنون این کار را نمی‌‌کردم.

مناشه امیر شما فرمودید تورم، بیکاری، کسر بودجه و فساد کاری (تمام این مشکلات) را چه‌گونه دولت حسن روحانی می‌‌تواند برطرف کند؟

شاهین فاطمی: اصلِ اساس این است که ما باید ببینیم آقای احمدی‌نژاد که اکنون رفته آیا چیزی فرق کرده؟ این مملکت همان مملکتی ‌ست که احمدی‌نژاد رییس‌جمهورش بود. برای اینکه در هردو مورد تصمیمات این مملکت را آقای خامنه‌ای می‌‌گیرد. آقای خامنه‌ای بیش از همه در امور دخالت می‌‌کند. تقریبا همه چیز مملکت منوط به نظر ایشان یا بستگان ایشان شده ‌ست. فساد به اندازه‌ای رسیده که کسی‌ نمی‌‌تواند در این سیستم با فساد برزمد. خود سیستم فساد است. فرض را بر این بگیریم که آقای روحانی می‌‌خواهد جلوی فساد را بگیرد. به‌محضِ برداشتن نخستین گام، سر و کارش با پاسدارها، بیت رهبری، خاندان لاریجانی و همه‌ی این عناصری ‌خواهد بود که آنجا هستند. بنابراین من فکر می‌‌کنم، به‌طور خلاصه اگر بگویم؛ مانند کسی‌ ‌ست که از بیماری سرطان در رنج است و شما به او آسپرین بدهید. یعنی آقای روحانی چنین نقشی‌ را بازی می کند. برای اینکه ‌ مردم را سرگرم می‌‌کند و بعدا خواهیم دید که موفق به ادای هیچ‌یک از قول‌هایی‌ که داده نخواهد شد و خوداش هم می‌‌داند. اینجا‌ست که من تا میزان زیادی در صمیمیت ایشان شک می‌‌کنم. چراکه آقای روحانی از خارج سیستم نیامده ‌ست. ایشان این سیستم را بهتر از هر کسی‌ می‌‌شناسد. پس چه‌طور با این وعده‌هایی‌ که داده می‌‌پندارد که می‌‌تواند این‌ها را عملی‌ کند؟ اینجا به‌نظر من صمیمیت ایشان مورد پرسش قرار می‌‌گیرد.

مناشه امیر: شما به کسر بودجه‌ی حکومت اسلامی ایران اشاره کردید. کسر بودجه‌ای که علت اساسی‌اش پایین آمدن فروش نفت است. این مشکل را چه‌گونه می‌‌شود حل کرد؟

شاهین فاطمی: دقیقا همین‌طور است که می‌‌فرمایید. بودجه‌ی ایران بیش از دست‌کم شصت، هفتاد درصدش وابسته به درآمد نفت است و این مشکلِ نفت خود وابسته به مشکلی‌ ‌ست که ایران با دنیای خارج دارد. حتا اگر فرض را بر این بگیریم که امکان دارد آقای اوباما تحت تاثیر صحبت‌های این‌ها قرار گیرد، با این قطعنامه‌ای که از طرف کنگره با ۴۰۰ امضا از ۴۳۵ عضو کنگره گذشت، ۷۵ سناتور در تاییدِ این قطعنامه نامه نوشتند.گمان نمی کنم که غرب آماده باشد که فرصتی به جمهوری اسلامی دهد تا به سیاست‌های خود ادامه دهد. این‌ها باید یک‌بار و برای همیشه با صراحت و صمیمیت صحبت کنند و من چنین آمادگی را در آقای روحانی نمی‌‌بینم. همان‌طور که عرض کردم بخشِ بزرگی از این مسائل از حیطه‌ اختیارایشان خارج است و همگان این را می‌‌دانند. فرق آقای ظریف و آقای صالحی با هم در چی‌ ‌ست؟ هیچ تفاوتی‌ این‌ها با هم ندارند. هردوی این‌ها باید دستور بگیرند و دستور را اجرا کنند.

مناشه امیر: بفرمایید اساسا وزارت خارجه در حکومت اسلامی ایران چه موجودیتی ‌ست؟ چه صلاحیت‌هایی‌ دارد؟ چه اختیاراتی دارد؟ و تا چه میزان می‌‌تواند کارساز باشد؟

شاهین فاطمی: وزارت خارجه‌ کشور دو وظیفه دارد؛ یکی‌ ارزیابی رویدادهایِ بین‌المللی و انتقال آن به رهبران سیاسی مملکت، و دومی‌ اجرای سیاست‌هایی‌ که آن حکومت تعیین می‌‌کند. در چهارچوب سیاست‌های خارجی‌ جمهوری اسلامی، وزارت خارجه واقعا هیچکاره ‌ست، چراکه نخست دفاع از منافعِ ملی‌ وظیفه‌ی اصلی‌ هر وزارت خارجه‌ای ‌ست ولی‌، "منافع ملی‌ " در ایران برای این رژیم هیچگاه معنا و مفهومی‌ نداشته است. یگانه چیزی که برای این رژیم مهم است به‌جای "منافع ملی‌ " که در شرایط عادی باید برای مملکت و حکومت مهم باشد "تداوم خود رژیم" است. وزارت خارجه‌ی ما تبدیل شده ‌ست به یک سازمان ساخت وپاختِ سیاسی که بروند به کشورهای آفریقایی و دور‌افتاده و ضعیف تا به‌طور رایگان سلاح در اختیار‌شان گذارده و در ازای آن رای‌ها آن ها را در سازمان ملل و دیگر مجامعِ جهانی‌ را خریداری نمایند. امروز کار این‌ها این ‌ست و دیگر هیچ! معمولا سفیران یک مملکت می‌‌توانند بنشینند و از سوی آن مملکت با دیگر کشورها رایزنی کنند. سفیران جمهوری اسلامی هیچگاه نشده که در طی‌ این سال‌ها جدا از مأموران امنیتی شناخته شوند. وظیفه‌ی این دو باهم توام شده ‌ست. بنابراین تفاوتی‌ نمی‌‌کند وزیر خارجه چه کسی باشد. سیاست خارجی‌ ایران یک سیاست خارجی‌ ورشکسته ا‌ست که برپایه‌ی تعامل با دیگر کشورها و پیروی از پیشبرد منافعِ ملی‌ نمی‌‌باشد.

مناشه امیر: آقای فاطمی، من از این ابراز بدبینی شما نمی‌‌خواهم بگویم که شگفت‌زده شده‌ام ولی‌، می‌‌خواهم بگویم که روسیه و چین کم وبیش از دولت روحانی استقبال کرده‌اند. دولت آلمان می‌‌گوید که ما حاضر به گفت‌وگو هستیم. کاخِ سفید واشنگتن می‌‌گوید که ما تبریک می‌‌گوییم. دیپلماسیِ دنیا دارد از حسن روحانی استقبال می‌‌کند. آیا این‌ها همه شعبده‌بازی ‌ست؟ همه روکارسازی ‌ست؟ همه‌اش بازی های دیپلماتیک است؟ در پشت این پرده چه نهفته ا‌ست؟

شاهین فاطمی: عبارتی هست در انگلیسی‌ به‌نامِ "benefit of the doubt" ، یعنی آن‌ها در برابر مردم خودشان ملزم اند که از همه‌ی امکانات دیپلماتیک استفاده کنند برای اینکه همه‌ی مسائلی‌ که دنیا با ایران دارد را حل کنند. کار آن‌ها عاقلانه ا‌ست. و این هم امری ‌ست که باید ببینیم آیا این‌ها خواهند توانست با آقای روحانی کنار بیایند یا در عمل متوجه خواهند شد که آقای روحانی کاره‌ای نیست.

مناشه امیر: ولی‌ آقای فاطمی، آنچه را که شما می‌‌دانید و فرمودید رییس‌جمهور در ایران اختیاراتی ندارد و همه‌ی تصمیم‌گیری‌های اساسی‌ و عمده و کلیدی در دست رهبر حکومت است، همین واقعیت را دنیای غرب هم می‌‌داند. بنابراین مفهوم این استقبال و ابراز خوشبینی چی‌ ‌ست؟

شاهین فاطمی: آن‌ها چاره‌ای جز این ندارند. یعنی زمانیکه شرایط به‌وجود آمده، آن‌ها باید فرض را بر این بگذارند که بسیار خوب، بخت دیگری می‌‌دهیم که مسائل را از طریق مذاکره حل کنیم. اصل قضیه این است که به نظر من جمهوری اسلامی به آخر خط رسیده ا‌ست و احتمالِ زیاد هست که آن‌ها این را دریافته باشند. این امکان وجود دارد که در این مذاکراتی که انجام می‌‌شود، جمهوری اسلامی تا اندازه‌ای به عقب‌نشینی تن ‌در دهد. من گمان نمیکنم این‌ها آماده باشند که نقشه‌های نهایی‌ خود را به کنار نهند ولی‌ به‌طور مسلم در مذاکرات آینده شیوه‌ی صحبت و مذاکره با گذشته فرق خواهد داشت. به‌اصطلاح زبان پارسی در باغ سبزی نشان خواهند داد و خواهند کوشید تا مدتی‌ زمان بخرند و چه بسا آقای روحانی بار دیگر مساله‌ی تعلیق را که ایشان در آن متخصص است مطرح کند. میان غربی‌ها و ۱+۵ نیز اتحاد وجود ندارد. همانگونه که جنابعالی اشاره فرمودید، موضع چین و روسیه بسیار از اروپا متفاوت است و حتا مواضع اروپا و امریکا هم به هم نزدیک نیستند. آن‌ها خواهند کوشید به‌گونه‌ای از این اختلافات بهره برند و همان‌گونه که عرض کردم زمان بخرند. بازنده‌ی اصلی‌ همه‌ی این جریانات ملت ایران است. چراکه تحریم‌ها برداشته نخواهند شد و فشار روی مردم باقی خواهد بود. نظام در این مذاکرات تنها به‌صرفِ خرید زمان بیش‌تر‌ بازی خواهد کرد. شرایط بین‌المللی اصلا برایش خوب نیست. شرایط منطقه خوب نیست. بنابراین، این عقب‌نشینیِ موضعی را من هیچ بعید نمی‌‌دانم ولی‌، بی‌گمان تغییر سیاستِ واقعی که سرانجام جمهوری اسلامی بخواهد به فکر مردم و مصالح مملکت باشد صورت نخواهد گرفت. نه آقای روحانی قدرت آن را دارد و نه آقای خامنه‌ای به ایشان چنین پروانه‌ای خواهد داد.

مناشه امیر: یک زبانزد بسیار شیرین در زبان فارسی ‌ست که می گوید "سالی‌ که نکو ‌ست، از بهاراش پیدا ‌ست". از شما می‌‌خواهم که به ارزیابی دولت آینده‌ی روحانی بپردازید. با فرضِ اینکه همه‌ی وزیران او از تصویب مجلس شورای اسلامی بگذرند. نخستین پرسشی که دارم این ‌ست که پس زنان چه شدند؟ مگر ایشان در مجلس نگفت که من حافظ منافع زنان هستم ومی‌خواهم که موجب پیشبرد زنان شوم. چه‌گونه ‌است که در دولت پیشنهادی ایشان حتا یک زن هم وجود ندارد؟

شاهین فاطمی: گفتار و کردار هیچگاه در این نظام باهم همخوانی نداشته‌اند و اکنون هم مساله‌ی اساسی‌ کابینه این است که برای نخستین بار می‌‌بینیم حتا یک زن در کابینه نیست. بدون اینکه وارد جزئیات شویم، اکثر کسانی که در این کابینه هستند پیشینه‌ی اطلاعاتی‌ دارند. یگانه کسی‌ که ممکن است در این کابینه چهره‌ای روشن داشته باشد، آقایی ا‌ست که برای وزارت نفت منصوب شده است. آقای زنگنه که احتمال اینکه تصویب بشود و رای بیاورد زیاد نیست. چراکه اگر ایشان به شرکت نفت بروند بسیاری از سوءاستفاده‌ها برملا خواهد شد و منافع بسیار کسان به خطر خواهد افتاد. یکی‌ دیگر از افراد سرشناس این کابینه آقای پورمحمدی وزیر دادگستری ‌ست. اصلا شگفت آور ا‌ست با صحبت‌هایی‌ که پیش از انتخابات کرد و سخنانی که اکنون می‌‌گوید، برگزیدن کسی‌ که بدترینِ پیشینه‌ها در جریان قتل‌های زنجیره‌ای و کشتار سال ۶۷ را دارد و هزاران جوان در مملکت کشته شدند و آقای پورمحمدی در آنجا نقش مستقیم داشتند. وزیر دادگستری را معمولا آقای صادق لاریجایی تعیین می‌‌کند. ایشان چند تن را پیشنهاد می‌‌کنند و رییس‌جمهور باید یک تن را برگزیند. این بار تنها یک تن پیشنهاد شده و ایشان هم پذیرفتند. اما این‌ها به‌نظر من بهانه‌هایی‌ ‌ست که هیچکس نخواهد پذیرفت. آقای روحانی بر این باور ‌ست که مردم به او رای دادند و او را برگزیدند و فردا نمی‌‌تواند بهانه‌هایی‌ را که خاتمی آورد بیاورد. مردم یک‌بار این راه را رفته‌اند و این بارگمان نمی کنم که هشت یا چهار سال به ایشان فرصت دهند. خیلی‌ زودتر از این حرف‌ها سرو‌صدای این کابینه بلند خواهد شد. آیا آقای روحانی توانسته آن‌هایی‌ را که خواسته بیاورد؟ و اگر نتوانسته به‌نظر من کار شرافتمندانه این است که با مردم حقایق را در میا‌ن گذارد. بگوید این‌ها کسانی‌ نیستند که من می‌‌خواستم بیاورم. به من اجازه ندادند. خوب، البته چنین چیزی از ایشان بعید است و اینکه مردم بپذیرند با این وزیران باید بسازند برای اینکه آقای روحانی چاره‌ای نداشته هم قابل قبول نیست. چون نتیجه‌ی چنین کابینه‌ای ازهم اکنون پیدا ‌ست. این‌ها هیچگاه گامی‌ بر خلاف رهبری و بیت رهبری و عناصر دیگری که کانون قدرت را چسبیده‌اند بر نخواهند داشت.

مناشه امیر: آقای فاطمی، آقای دکتر حسن روحانی فرمودند که من راه اعتدال در پیش می‌‌گیرم و می‌‌خواهم از روی خردمندی عمل کنم ولی‌ بر خلاف انتظار‌ها و برخی‌ از ارزیابی‌ها هیچیک از رقبای پیشین ایشان در انتخابات ریاست‌جمهوری، نه ولایتی، نه قالیباف، نه محسن رضائی یا دیگران را وارد کابینه‌اش نکرد. آیا خوداش نخواسته یا ارزیابی شما این است که نگذاشته‌اند؟

شاهین فاطمی: من واقعا در این مورد نمی‌‌توانم اظهار نظر بکنم چون فکر نمی‌‌کنم هیچکدام از آن‌ها آن‌چنان ستاره‌ی درخشانی بودند که بودن‌شان در کابینه تغییری ایجاد می‌‌کرد.در مبارزات انتخاباتی حتما مسائلی‌ میا‌ن این افراد پیش آمده بود. آنجا مهم نیست، مساله‌ی مهم که به‌نظر من همه‌ی ما باید راجع به آن نگران باشیم این ‌ست که هیچکدام از آن‌ها که منصوب شدند، شایستگی و پیشینه‌ی کار را ندارند که بتوانند با مسائل و مشکلات اقتصادی ایران رو‌به‌رو شوند و راه حلی بیابند. غربی‌ها این کابینه را یک کابینه‌ی تکنوکرات نامیدند. به‌نظر من، منظورشان این است که این افراد سیاسی نیستند.

مناشه امیر یعنی‌ چه سابقه‌ی تکنو‌کراتی دارند این‌ها که به آنها تکنو‌کرات گفته شده؟
شاهین فاطمی: فکر می‌کنم نتوانستند لقب دیگری برای‌شان بیابند. از دیدگاه سیاسی این‌ها تازه‌کار هستند. این واژه را به کار برده‌اند درحالیکه شاید تنها یکی‌ دو تن‌ در کابینه تکنو‌کرات باشند. خدمت شما عرض کردم تنها نام دو تن‌ را بردم؛ یکی‌ برای وزارت اقتصاد و دیگری برای وزارت نفت. ولی‌ در عمل آنچه این‌ها بیش از همه چیز به آن نیازمندند، افراد باشجاعت بود که به مردم راست بگویند. هیچکدام از این افراد چنین سابقه‌ای ندارند. اگر که کابینه باید توسط آقای خامنه‌ای انتخاب می‌شد و یا با تائید ایشان می‌بود، آن‌ را هم آقای روحانی باید با مردم در میا‌ن می‌گذاشت. حداقل کاری که آقای روحانی می‌تواند انجام دهد این است که با مردم صادق باشد وگرنه، ایشان در این نخستین و آخرین، (باید عرض کنم "ساده‌ترین") آزمایش، این صداقت و صمیمیت را نداشته ا‌ست که حقایق را به مردم بگوید و‌ هر کجا که کاراش پیش نمی‌تواند برود دلیلش را به مردم بگوید و با مردم در میان بگذارد. آن‌هنگام باید به این نتیجه برسیم که ایشان تنها یک آپاراتچی ست که آمده سیستم را یک جوری نجات دهد و از این مرحله به مرحله بعدی برساند. درحالیکه هیچ نوع نتیجه‌ی مثبتی از دوران ریاست جمهوری ایشان نصیب مردم نخواهد شد.

مناشه امیر: آقای فاطمی، فکر نمی‌کنید این یک انتظار بیش از حد است؟ ما به یاد داریم که یک رییس‌جمهور بود به‌نامِ ابوالحسن بنی‌صدر که یک حرف‌هایی‌ شبیه همین را زد که مردم می‌خواهند و حکومت نمی‌گذارد و خمینی شکنجه می‌کند و غیره و غیره و ما سرنوشت او را دیدیم. آیا اگر حسن روحانی به مردم بگوید من می‌خواستم ولی‌ نگذاشتند، فکر نمی‌کنید که ایشان را بلافاصله از صحنه خارج کنند؟ خواه با یک تصادف اتومبیل، تیراندازی، زندان و یا هر شیوه دیگری؟

شاهین فاطمی: راه دیگری وجود دارد. من نمی‌‌خواهم راجع به سابقه‌ی آقای بنی‌صدر اکنون صحبت کنم. این جزو تاریخ قدیم است. ولی‌ به‌طورِ کلی‌ راه‌های دیگری وجود دارد تا اگر آقای روحانی فردی متوجه و سیاست‌مدار باشد، بتواند از موقعیتی که دارد در این مسائل استفاده کند. در تاریخ ایران به‌مانندِ این جریان‌ها بسیار وجود داشته ‌ست. مسلم بدانید که معزول کردن آقای بنی‌صدر و یا تکرار آن برای روحانی هزینه‌ی بسیار بزرگی‌ برای رژیم خواهد داشت. بنابراین یک سیاست‌مدار می‌‌تواند با یادآوری آن هزینه‌ها به یک مذاکره، به یک راه برسد که هم هزینه تحمیل نشود و هم بتواند برای مردم کاری انجام دهد. ولی‌ به‌طورِ ساده بگوید من کاره‌ای نیستم کاری که آقای خاتمی کرد که آن‌هنگام به مردم خیانت کرده ‌ست. او نسبت به مردم تعهدی دارد و حداقلِ این تعهد راست‌گویی به مردم و روشن کردن حقایق است و نه پرده‌پوشی. همیشه افراد می‌‌کوشند که آقای روحانی را با گورباچف مقایسه کنند که به نظر‌من قیاس مع‌الفارقی ‌ست. هردو در آخرِ یک سیستمِ درحال سقوط سرِ کار آمدند ولی‌ دو شخصیت کاملا متفاوت بودند. یکی‌ صمیمیت و علاقه به مملکتِ خود داشت، دیگری نه! امیدوارم که من زود قضاوت نکرده باشم ولی‌ من در جبین این حکومت و آقای روحانی کسی‌ را که مثل گورباچف بیاید و همه‌چیز و حقایق را به مردم بگوید و بعد هم پیشنهاد اصلاحات کند نمی‌‌بینم. اگر چنین شهامتی از خود نشان دهد مطمئن باشد امروز دیگر اوضاع مثل زمان انقلاب نیست که توانستند بنی‌صدر را از مملکت بیرون کنند. امروز اگر آقای روحانی سر موضع خود با سیاست و استدلال بایستد، با یکایکِ این مشکلات صمیمانه رو‌به‌رو شود، به‌گمانِ من بخت موفقیت‌ برایش وجود دارد. اما کسانیکه مثل بنده از آغاز قطع امید کرده‌اند، مطمئن هستند که نظام جمهوری اسلامی اصلا اصلاح‌پذیر نیست. این نظام از ریشه، از بنیان، از روز نخست تا آخر ضّد‌مردم ‌ست، ضّد‌دمکراسی‌ ‌ست و کارآمد نیست و فاسد است. بنابراین هیچکس نمی‌‌تواند در چهارچوبِ این نظام، در چهارچوبی که قدرت‌ افراد منتخب را محدود کرده‌اند، وکیل منتخبِ مردم اختیارات‌اش محدود است. رییس‌جمهور باید تنفیذ شود. حرفی‌ که بزرگ‌ترین توهین به مردم ایران است، که مردم باید رای دهند ولی‌ رای آن‌ها قاطع و پذیرفته نباشد تا هنگامیکه یک فرد، کسیکه خودش آشکار نیست از کجا آمده و حتا یک‌بار هم مقبولیت خود را به محکِ رأی مردم نگذارده، این شخص را تنفیذ کند. این سیستم قابل اصلاح نیست. چه آقای روحانی باشد، چه آقای خاتمی باشد و چه هر کس دیگری که با چنین ادعایی سر کار بیاید.

مناشه امیر: اجازه می‌‌خواهم این نکته را به سخنان شما اضافه کنم و توضیح دهم که حکومت اسلامیِ ایران می‌‌گوید که قوانینِ قرآنی تغییر‌ناپذیر و جاویدان اند. مفسر و معبرِ قوانین کلام‌اللهِ مجید هم، شخص ولایت فقیه است. بنابراین اختیاری که به مردم می‌‌دهیم، در حیطه‌ای بسیار محدود است. چند چیز را جلوی‌شان می‌‌گذاریم و می‌‌گوییم از میان این‌ها یکی‌ را برگزینند. با این طبع و ساختار رژیم ایران، آیا می‌‌توان انتظار دیگری از این رژیم داشت؟

شاهین فاطمی: این یک تصویر از رژیم فعلی است. وقتی آقای خمینی می گوید میزان رأی مردم است و این آقایان هم دائماٌ این حرف را تکرار می کنند معتی این حرف چیست. وقتی آقای خمینی می گفت پدران ما یک سیستمی درست کرده اند به نام مشروطیت ولی ما مجبور نیستیم از آن تبعیت کنیم معنی آن چیست؟ نمیشود گفت که یک بازار و دو نرخ. اگر آقای خمینی می گوید که هر نسلی باید برای خودش تصمیم بگیرد نسل امروزی هم از این حق برخوردار است و مردم امروز با مردمی که جمهوری اسلامی را پدید آوردند متفاوت هستند بنابراین به اصطلاح غربی ها نباید تنها به در جعبه فکر کرد و گفت این قابل تغییر نیست. تمام سیستم ها قابل تغییر هستند. مردم همه کاره هستند و اگر مردم بخواهند همه چیز را می توانند عوض کنند. رژیم را می توانند عوض کنند، قانون اساسی را می توانند عوض کنند، هیچ چیز در قرن بیست و یکم و در دنیای امروز غیر قابل تغییر نیست. اگر اقای خمینی چهل سال پیش می توانست چنین حرفی را بزند امروز به مراتب بزرگتر و بهتر می شود آن را تکرار کرد که هر نسلی باید برای خودش تصمیم بگیرد و اگر نسلی اشتباه کرده ایران نباید تا ابد گرفتار آن باشد. به نظر من در این چهارچوب باید فکر کرد.