حدود 23 كشور با ايران تفاهم نامه استرداد مجرمين دارند يعني اگر زنداني ايراني در اين كشورها باشد محكوميت خود را مي تواند در زندانهاي ايران سر كند. در اين ميان برخي كشورها كه بيشترين تردد ايرانيان را دارند هنوز تمايلي براي تفاهم نامه قضايي و استرداد مجرمين اعلام نكرده اند.

علي ساعدي مديركل امور بين الملل در گفتگو با مهر، مي گويد: مالزي يكي از كشورهايي است كه تردد ايرانيان به این کشور زياد است ولي با توجه به درخواست قوه قضائيه براي عقد تفاهم نامه قضايي و استرداد مجرمين اين كشور هنوز اقدامي انجام نداده است.

نكته قابل توجه در مورد برخورد با زندانيان در مالزي است به نحوي كه حتي خبرگزاري دويچه وله در اين مورد گزارش مبسوتي منتشر كرده است.

در اين گزارش آمده است یکی از زنانی که مدت ۴۲ روز در زندان کوالالامپور بوده و به تازگی آزاد شده است گفته در حال حاضر بین ۳۰ تا ۳۵ زندانی زن در فاصله سنی ۲۶ تا ۶۵ سال در این زندان هستند که جرم یا اتهام اکثر آنان حمل مواد مخدر است.

این فرد شرایط بهداشتی و غذایی این زندانیان را "اسف‌بار" توصیف می‌کند و می‌گوید: زنان در اتاقک‌های کوچک سه در چهار متری نگهداری می‌شوند و در هر اتاق ۱۵ تا ۱۶ نفر به سر می‌برند.

در چنین شرایطی، با جمعیت زیاد و فضای فوق‌العاده کم، فقط جای کوچکی را به "سرویس بهداشتی" اختصاص داده‌اند که البته نمی‌شود اسم آن را سرویس بهداشتی گذاشت به خاطر این‌که از آن به عنوان دست‌شویی، حمام، روشویی و دست‌شویی استفاده می‌شود.

زندانیان زن از بیماریهای مختلف و پوستی رنج می‌برند و به یک نوع بیماری قارچ به نام "گوراب" که مربوط به آب و هوا و وضعیت غیربهداشتی اینجاست شده اند. شپش ‌در زندان بیداد می‌کنند. چون اکثر مجرمان موهای‌شان بلند است و استحمام در آن‌جا انجام نمی‌شود، به همین خاطر شپش‌ها منتقل می‌شوند. تشک‌های آن‌جا فوق‌العاده کثیف و بدبو هستند که روی زمین پهن می‌شوند. به گفته این فرد برخی از این زنان به خاطر تامین غذا و دارو مجبور به تن‌فروشی می‌شوند و مسئولان زندان هم این موضوع را می‌دانند اما بر آن سرپوش می‌گذارند.

اين زنداني سابق در مالزي گفته است: بیش از نیمی از این زندانیان نمی‌دانستند که حامل مواد مخدر هستند و تنها به آنها گفته شده که اینها دارویی است که ممکن است ورودش به مالزی ممنوع باشد اما اگر به ماموران فرودگاه رشوه بدهید کاری با شما نخواهند داشت.

وزيركشور مالزي: 64 ايراني در آستانه اعدام
اين گفته ها در حالي است كه داتوک سری احمد زاهد حمیدی وزير كشور مالزي اعلام كرده است: 362 ايراني در زندانهاي مالزي هستند كه 341 تن از 362 ایرانی زندانی در مالزی براساس قانون 1952 مربوط به موادمخدر دستگیر شده‌اند و 64 نفر از این تعداد تحت بخش B39 این قانون محکوم شده‌ که بر اساس اين قانون مجازات مرگ را پیش‌بینی کرده است.

احمد زاهد گفته استرداد این زندانی‌ها از جمله موضوعاتی بوده که در دیدار با سفیر ایران درباره‌اش مذاکره کرده است. به گفته وی ایران به دنبال استرداد برخی از زندانیان است اما وزارت کشور مالزی باید درباره این موضوع مذاکرات بیشتری با اتاق دادستان کل انجام دهد. ما نمی‌خواهیم شرایطی ایجاد شود که استرداد زندانیان موادمخدر به بازگشت دوباره آنها به کشور منجر شود بنابراین مذاکرات درباره اطمینان یافتن از برچیدن این سندیکاهای موادمخدر ادامه دارد.

كشورهايي كه با ايران تفاهم نامه همكاري حقوقي و قضايي دارند

ر نام كشور عنوان موافقتنامه تاريخ اجراي موافقتنامه
1 تاجيكستان استرداد مجرمين 14 دي ماه 1388
2 الجزاير همكاري قضايي در امور مدني و تجاري 1 آذرماه 1389
3 بلاروس استرداد مجرمين 11 اسفند ماه 1389
4 عراق استرداد مجرمين 4 ارديبهشت ماه 1390
5 عراق همكاري حقوقي و قضايي در امور كيفري 4 ارديبهشت ماه 1390
6 عراق همكاري حقوقي و قضايي در امور مدني 8 ارديبهشت 1390
7 بوسني معاضدت حقوقي در امور مدني و استرداد مجرمين 24 خرداد ماه 1390
8 قزاقستان استرداد مجرمين 10 ارديبهشت ماه 1391
9 چين استرداد مجرمين 20 شهريور ماه 1391
10 چين استرداد مجرمين 20 شهريور ماه 1391
11 ارمنستان استرداد مجرمين 23 آبان ماه 1391

جدول شماره 2 - كشورهايي كه با ايران تفاهم نامه همكاري حقوقي و قضايي دارند

ر نام كشور عنوان موافقتنامه تاريخ اجراي موافقتنامه
12 افغانستان انتقال محكومين به حبس 1390
13 تايلند انتقال محكومين به حبس 1390
14 هند انتقال محكومين به حبس 1389
15 هند استرداد مجرمين 1390
16 افغانستان استرداد مجرمين و معاضدت قضايي 1389
17 فرانسه استرداد مجرمين 1345
18 تركيه انتقال مجرمين و همكاري حقوقي 1389
19 امارات عربي معاضدت قضايي در امور كيفري و مدني 1389
20 پاكستان استرداد مجرمين 1339
21 امارات عربي استرداد مجرمين 1389
22 آفريقاي جنوبي استرداد مجرمين 1387

جدول شماره 3 - كشورهايي كه با ايران تفاهم نامه همكاري حقوقي و قضايي دارند

ر نام كشور عنوان موافقتنامه تاريخ اجراي موافقتنامه
23 قطر استرداد مجرمين 1389
24 آذربايجان استرداد مجرمين و معضدت قضايي 1378
25 تونس معاضدت قضايي در امور مدني و كيفري 1387
26 سوريه پروتكل الحاقي در مورد انتقال محكومين 1386
27 آفريقاي جنوبي معاضدت قضايي در امور كيفري 1386
28 اوكراين استرداد مجرمين 1386
29 اوكراين انتقال محكومين به حبس 1389
30 قرقيزستان استرداد مجرمين و معاضدت قضايي 1386
31 تركمنستان معاضدت قضايي 1386
32 قزاقستان معاضدت قضايي در امور مدني و كيفري 1385
33 ازبكستان استرداد مجرمين 1381

در روزهاي اخير هم موضوع اعدام دو شهروند ايراني به جرم حمل مواد مخدر مطرح شده است.