در اسفند ماه گذشته نمایندگان ادوار اهل سنت‌ استانهای کردستان، گلستان و سیستان و بلوچستان از عملکرد دولت روحانی و ناکارآمدی علی یونسی دستیار ارشد رئیس‌جمهور در امور اقوام و اقلیت‌های مذهبی انتقاد کردند. یونسی در آذر ماه سال گذشته اعتراف کرد که دولت موفق نشده است تا مسئولیت وزارتخانه یا استانداری را به اقلیت های قومی و مذهبی بدهد. حجت الاسلام یونسی در گفت و گو با روزنامه ایران گفته بود: برخی، اقلیت ها را "غیرخودی" به حساب می آورند و معتقدند که پست ها و ماموریت های حساس را نمی شود به عهده "غیرخودی ها" گذاشت . رحماني فضلي وزیر کشور کابینه روحانی در مراسم توديع و معارفه استاندار كردستان نیز با پاشیدن نمک اضافی بر زخم کهنه اقوام گفت: "هر چی گشتم گزینه بومی مناسب برای استانداری پیدا نکردم؛ من خيلي دوست داشتم فردي بومي به عنوان استاندار منصوب شود ولي كسي با ويژگي ها و شاخص هاي مطرح شده پيدا نكرديم". یعنی در عرض ٣٥ سال حاکمیت جمهوری اسلامی حتی یک نفر در بین بیش از ١٥ میلیون سـُـنی ایرانی اجازه رشد حتی تا سطح استاندار را نیز نیافته. آقای علی یونسی نیز در مصاحبه خود با روزنامه آرمان می گوید: "محرومیت‌های مناطق قومی ناشی از عملکرد دولت‌ها نیست، بلکه بدلیل اینکه تحصیلات در مناطق اهل سنت و قوم نشین محدود و امکان تحصیل کمتر بوده است با ملاک شایسته سالاری آنها کمتر موفق به احراز این مناصب و مشاغل می شوند". نگارنده ٤ ماه پیش در مقاله ای بنام "خلف وعده روحانی و "طمع عــُمـری ها " یکی داستان است پر آب چشم" نوشتم که بسیار ساده لوحانه است اگر بپذیریم رئیس جمهور مملکت اختیار و آزادی انتخاب حتی یک استاندار را هم ندارد. و اما چرا میلیون ها سـُـنی ایرانی هر چهار سال یکبار با امیدی واهی بسوی "صندوق های سراب" سرازیر می شوند، و یا اینکه علیرغم بدقولی ها و ناسپاسی های ممتد، روز سه شنبه هزاران بلوچ راهی استادیوم ورزشی زاهدان خواهند شد؛ خود یکی داستان است پر آب چشم، که گر نویسم شرح آن بی حد شود، مثنوی هفتاد من کاغذ شود. شاید هم انتظارات مردم بالاست و طمع خوشه گندم از دانه "جو" ای که در انتخابات کاشته اند دارند.

سومین و آخرین سفر رئیس جمهور پیشین به بلوچستان دقیقا سه سال پیش در اواخر فروردین صورت گرفت. او طبق روال همیشگی وعده داد سيستان و بلوچستان را به سرعت آباد و استان را به زیباترین و امن‌ترین استان کشور تبدیل می کند. سه سال پیش نیز در مقاله ای بنام " آمدند، نشستند و گفتند و رفتند!" به کالبدشکافی سفر احمدی نژاد و کابینه اش به بلوچستان پرداختم و نوشتم که ایشان در دو سفر ماقبل آن وعده‌های فراوانی داده بودند که اکثریت قریب به اتفاق آنها عملی نشدند. در سفر سوم ۲۲۰ مصوبه جدید به لیست متروکه ۱۷۶ مصوبه سفر اول و ۲۵۰ مصوبه سفردوم افزوده شدند. و اینکه بیشتر بودجه‌های اختصاصی برای توسعه و عمران استان بجای فقرزدائی و رفع تبعیض و محرومیت زدائی، صرف پروژه های کلان امنیتی نظامی نظیر بسیج عشایری وابسته به سپاه، احداث پادگانها، برج ها، حفر خندق و دیوار کشی مرزی توسط سپاه پاسداران می شوند. در نتیجه آقای روحانی باید بدانند که دوصد گنج شاید به گفتار داد، که نتوان یکی زان به کردار داد! و مردم منتظر اقدامات عملی هستند و نه تکرار و انباشته نمودن وعده های جدید بر انبوه وعده های متروکه سابق! یا وگرنه با گرگ دنبه خوردن و با چوپان گریه کردن سودی عاید مظلومان نخواهد شد.

عملکرد مایوس کننده دولت روحانی در ده ماه گذشته تا به امروز واکنشی منفعلانه و نومید کننده در مقابل کنش مملو از امید و حسن نیت اهل سنت ایران، اقوام و بخصوص بلوچها که با خوشبینی آرای خود را در سبد انتخاباتی وی ریختند، می باشد. وانهادن رفع معضلات و تعلل در حل مشکلات اهل سنت و اقوام ایرانی به بهانه ارجحیت واگشودن مسئله هسته ای و فروکش نمودن تنش های بین المللی، نمی تواند راهگشای گرفتاری های ساختاری درونی و بیرونی باشد. زیرا در محاسبه نهایی سیاست خارجی نظام به نوعی بازتاب سیاست داخلی آن است. حیرت آور است که رئیس جمهوری بجای عملی نمودن وعده ها و پاسخگویی به موکلین خود، مرعوب افراطیونی شده است که نه تنها به او رای ندادند بلکه در انتخابات با کمتر از ١٠ درصد آراء شکست خوردند. این نیز جزو شگفتی های "مردم سالاری" در جمهوری اسلامی است. آقای دکتر روحانی در روز سه شنبه در استادیوم ورزشی زاهدان باید بعنوان وکیل منتخب مردم صادقانه به موکلین خود با شفافیت بگوید که چرا و به چه دلایلی "خـُـلف وعده" کرده است؛ و موفق نشده به هیچکدام از "وعده های دهگانه" خود جامعه عمل بپوشاند. ایشان باید توضیح بدهند که چرا بر دستگیری ها، سرکوب ها و اعدام ها در مناطقی مانند بلوچستان افزوده شده است؟ چرا حتی یک سـُـنی در میان صدها مدیر ارشد دولتی وجود ندارد؟ چرا و به چه دلیلی اهل سنت باید به شرکت در انتخاباتی رئیس جمهوری ترغیب شوند که آن رئیس جمهور حتی اختیار و آزادی انتخاب یک استاندار (از اهل سنت) را ندارد؟ مردم بلوچ به همراه هموندان سیستانی خود انتظارات "دهگانه" زیر را از رئیس جمهور منتخبشان دارند:

١ ـ تغییر نگاه امنیتی ـ نظامی و لغو حکومت پادگانی و سرکوب و تبدیل ساختار و روش‌های سیاسی- امنیتی به نظام مدیریت علمی و مردمی در استان سیستان و بلوچستان.

٢ ـ فقرزدایی و رفع تبعیضات قومی، مذهبی، زبانی، فرهنگی، اقتصادی و اشتغالی بر علیه مردم بلوچ در همه ابعاد و اشکال آن؛ و اجازه ساخت مسجد برای اهل سنت در تهران و ممانعت از توهین به مقدسات اهل سنت.

٣ ـ مشارکت و حضور عملی اقوام، اهل سنت و بلوچها در مدیریت های کلان کشوری و استان در سطوح مختلف از جمله عضویت در کابینه. زیرا اگر این مملکت ملک مشاع همه ایرانیان است، باید در حیطه عمل اینگونه شود، و نه در شعارهای عوامفریبانه و تعارفات رایج.

٤ ـ فراهم نمودن امکانات و انگیزه های آموزشی برای بیش از ده درصد از فرزندان بلوچ که از تحصیل ابتدایی محروم هستند و همچنین برچیدن مدارس کپری در بلوچستان، و تدریس زبان مادری بطور رسمی در سطوح مدارس و دانشگاه‌ها دراجرای کامل اصل ١٥ قانون اساسی.

٥ ـ انتصاب نیروهای شایسته ( و نه رانتخواران ولایتمدار) محلی در پست‌های مدیریتی استان و حمایت تقویت و تفویض اختیار و واگذاری امور اجرایی استان و دانشگاهها به بلوچها؛ و نفی کامل تبعیضات آزاردهنده در اشتغال تحصیلکردگان بلوچ.

٦ ـ تقویت جامعه مدنی و دانشگاهیان بلوچ بهمراه ارج نهادن به فرهنگ، هنر، میراث تاریخی و ادبیات بلوچ و پیشگیری از زوال آن؛ و آزادی زندانیان سیاسی بلوچ و اهل سنت.

٧ ـ آغاز مطالعات علمی و تدوین برنامه‌ و اجرای پروژه های کلان زیربنایی، گازرسانی، صنعتی، کشاورزی، شیلات، عمرانی، اقتصادی، فرهنگی و تجاری (بخصوص آزادی بدون آزار تجارت مرزی و بازرچه های مرزی) به منظور جبران عقب ماندگی های نیم قرن اخیر و استفاده بهینه از منابع بکر و سرشار مادی و انسانی بلوچستان.

٨ ـ توقف پروسه "بلوچ زدایی" و محرومیت بلوچها از طریق ضبط و مصادره شناسنامه بلوچها و همچنین املاک و اراضی آنها توسط غیر بومی ها و نهادی های حکومتی؛ حل نهایی معضل هامون و جازموریان.

٩ ـ تدوین قوانین لازم برای اجرای کامل اصول معطل قانون اساسی به ‌ویژه اصول ٣، ١٢، ١٥، ١٩، ٢٢ به منظور رفع نابرابری های نهادینه شده و تبعیضات عدیده در نظام جمهوری اسلامی.

١٠ ـ قدردانی از نقش مثبت علما، تحصیلکردگان، هنرمندان، فرهنگیان، معتمدین و دانشگاهیان بلوچ در استمرار همزیستی بین شیعه و سـُـنی و بخصوص نقش موثر و اخیر مولانا عبدالحمید در آزادی مرزبانان و آبرسانی رودخانه هیرمند به دریاچه هامون.