به گزارش خبرنگار مهر، به خاطر بسته شدن کانال سنتی فاضلاب و نیز نبود روش اصولی برای دفع آب های سطحی طی سالهای گذشته برخی سازه های بازار به دلیل رطوبت و نفوذ آب در خطر جدی فروپاشی قرار گرفته اند.

بازار ارومیه یک اثر تاریخی کم نظیر به جامانده از گذشتگان است که بخشی از هویت مردم این دیار به شمار می رود و البته معیشت تعداد زیادی از مردم ارومیه از این محل تامین می شود و این موضوع باید مورد توجه مسئولان قرار گیرد.

هرچند هفته گذشته جلسه ویژه ای در این خصوص تشکیل و مقرر شد کمیته نجات بخشی بازار ارومیه تشکیل شود اما فرسودگی تاسیسات در کنار عدم هدایت صحیح آبهای سطحی و فاضلاب بازار تاریخی، وضعیت این اثر تاریخی را در شرایطی قرار داده که باید هر چه سریعتر چاره اندیشی اساسی شود.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی در مورد مشکلات پیش روی بازار تاریخی ارومیه به خبرنگار مهر گفت: متاسفانه در سالهای گذشته و مدیریت های قبلی و عدم همکاری دستگاه های خدمات رسان در استان موجب بروز مشکلات اساسی برای این اثر تاریخی شده است.

جلیل جباری با اشاره به عدم دفع اصولی فاضلاب و آبهای سطحی بازار تاریخی ارومیه اظهار داشت: این غفلت موجب شده است هم اکنون بسیاری از بخش های بازار از جمله تعدادی از راسته ها، گنبدها و دیواره ها دچار آسیب جدی شده و در معرض تخریب قرار گیرند.

وی با تاکید بر لزوم تسریع در رسیدگی به وضعیت بازار تاریخی ارومیه گفت: این مجموعه به دلیل رطوبت شدید نشست نامتقارن داشته و وضعیت مناسبی ندارد و چنانچه سریعتر به این موضوع رسیدگی نشود بازار اروميه دچار آسيب جدي خواهد شد.

جباری ادامه داد: این مشکلات در حالی است که مرمت و احیای بازار تاریخی در سالهای گذشته بدون توجه به حل مشکلات زیرساختی در دستور کار قرار گرفته و توجهی به حل اساسی آن صورت نگرفته است.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی با تاکید بر حل مشکلات زیرساختی بازار تاریخی ارومیه گفت: سالهای گذشته تفاهم نامه هایی با برخی دستگاه ها از جمله دستگاه های خدمات رسان برای رفع مشکل دفع اصولی آب های سطحی و فاضلاب این اثر صورت می گیرد ولی اجرایی نمی شد.

جباری اضافه کرد: در این راستا این اداره کل با حمایت استانداری در نظر دارد با همکاری دستگاه های مرتبط اجرایی به ویژه دستگاه های خدمات رسان در قالب کمیته نجات بخشی بازار تاریخی ارومیه ضمن رفع مشکلات زیرساختی این اثر تاریخی اقدام اساسی برای رفع آسیب های وارده بر آن انجام دهد.

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی یادآور شد: طرح مطالعات برنامه ریزی و اقدامات لازم در خصوص حل مشکل فاضلاب بازار تاریخی ارومیه در قالب دو برنامه کوتاه مدت و دراز مدت پیگیری می شود.

وی همچنین با اشاره به ناچیز بودن اعتبارات تخصیص یافته به حوزه میراث فرهنگی گفت: اعتبارات این اداره کل در حوزه های میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در مقایسه با سایر استان ها بسار ناچیز بوده و متاسفانه با این میزان اعتبار نمی توان به اهداف تعیین شده دست یافت.

معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی گفت: در حال حاضر بازار تاریخی ارومیه به دلیل نبود سیستم دفع فاضلاب و آبهای سطحی دچار آسیب جدی شده و کل سازه بازار در معرض فروپاشی کامل قرار دارد.

محمد فتحی در گفتگو با خبرنگار مهر با ابراز نگرانی شدید از وضعیت به وجود آمده برای بازار تاریخی ارومیه گفت: در سالهای گذشته بخاطر بسته شدن کانال سنتی فاضلاب این مجموعه در خیابان باکری، رطوبت و نفوذ آب ناشی از آن، سازه مجموعه بازار را با خطر جدی فروپاشی روبرو کرده است.

وی اضافه کرد: اثرات این رطوبت به گونه ای است که کف بازار و مجموعه ای از حجره های بازار در حال تخریب بوده و فاضلاب به جداره های بیرونی این مجموعه نفوذ کرده که در صورت عدم ساماندهی فوری، احتمال ریزش سقف بازار بخاطر سست بودن پی وجود دارد.

وی اعلام کرد: بازار تاریخی ارومیه یکی از آثار بی نظیر تاریخی شهر و استان است که قابلیت ثبت در فهرست میراث جهانی را دارد اما با وضعیت فعلی و چشم انداز ضعیف این مجموعه، ایکوموس( شورای بین المللی بناها و محوطه ها) اصلا اجازه طرح چنین موضوعی را به میراث فرهنگی نخواهد داد.

معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی همچنین پیشنهاد داد ضمن تشکیل کمیته نجات بخشی بازار تاریخی ارومیه با حضور دستگاههای ذیربط و مشاورین و کارشناسان متخصص، کانال مشترکی به منظور ساماندهی فاضلاب و آبهای سطحی، گاز و سیم های برق و مخابرات طراحی شود.

فتحی ادامه داد:همچنین برای اجرای راهکارهای عملی تر مقرر شده است بازدید از طرح های موفق احیای بازارهای تاریخی از جمله بازار تاریخی تبریز را داشته باشیم که دوشنبه هفته آینده این امر صورت می گیرد.

وی گفت: میراث فرهنگی به عنوان یک دستگاه حاکمیتی وظیفه پاسداری از هویت فرهنگی را برعهده دارد اما صرف تاریخی بودن یک اثر، کلیه وظایف حفاظتی شامل این دستگاه نمی شود بلکه باید تمام دستگاههای مربوطه در این راستا حمایت و همکاری کنند.

فتحی با اشاره به اینکه بازار تاریخی ارومیه به شماره ۱۶۳۹ درسال ۱۳۶۲ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است افزود: این بازار با مساحتی در حدود ۳۵ هزار متر مربع شامل ۴۰ راسته، ۱۲۷۰ باب مغازه، ۳۲۰ مشترک آب و ۱۲۰۰ مشترک برق است که معیشت ۴۰ هزار نفر به صورت غیر مستقیم از طریق این بازار صورت می گیرد.

بازار ارومیه در بخش جنوب شرقی شهر ارومیه واقع است که با کاربری تجاری و اجتماعی در این شهر می درخشد فضای حاکم بر این بازار با توجه به تجمل گرایی های موجود در جامعه، گویی خود را کنار کشیده و سبک و روش باستانی و تاریخی خود را حفظ کرده است و آدمی را صدها سال به به عقب می برد و می شود به سهولت فرهنگ و سبک زندگی مردم آن دوران را لمس کرد.

در حال حاضر بخش عمده و سالم آن در بین خیابان‌های امام، عسگرآبادی، اقبال و منتظری محصور است و هر راسته از سبک و شکل خاص دوره خود پیروی کرده است.

بازار ارومیه اگرچه از آثار دوره صفویه است اما در طول زمان با تغییر شیوه زندگی، دستخوش تغییرات زیادی شده است به عنوان مثال حمام این بازار متعلق به دوره زندیه و قاجاریه است.

قرار گرفتن مسجد جامع ارومیه در این محدوده سبب جذابیت بیشتری در این قسمت از شهر شده است که علاوه بر نقش اجتماعی و تجاری، یکی از قطب های فرهنگی و مذهبی ارومیه نیز محسوب می شود.

سردر ورودی اصلی بازار ارومیه از طرف مسجد اعظم، یکی از زیباترین جلوه های قدیمی معماری ایران است. سبک به کار رفته در احداث این بازار، منحصرا سبک ایرانی اسلامی است که با فرهنگ مردم آن دوران همرنگی دارد.

بازار از طریق راسته ها به خیابان های اطراف راه دارد. این بازار همچنان هسته مرکزی خرید و فروش اهالی این منطقه است و مصالح تمام راسته بازار و چهارسوها از آجر و اغلب بدون اندود ساده و گچ است.