ایران؛ "سیگار مهربانی" روی دیوار دانشگاه ها

روزنامه ابتکار: «روزانه 10 میلیارد تومان سیگار در کشور دود می شود». «جوانان بیشترین مصرف کننده سیگار در ایران هستند». «بیشتر جوانان ایران دانشجو هستند.» این سه عبارت تکلیف 42 درصد دانشجویان سیگاری را به خوبی روشن می کند، ‌هرچند این عدد فقط مربوط به دانشجویان دانشگاه های دولتی بوده است و تعداد زیادی از دانشجویان سیگاری نیز در دانشگاه های آزاد، پیام نور و غیر انتفاعی به تحصیل مشغول هستند. بحث تبلیغات روی سیگار و درصد بازدارنده بودن این نوع تبلیغات در ابعاد مختلفی مطرح شده است؛ ممنوعیت سیگار در دانشگاه ها بعد دیگر قضیه است، بعدی از قضیه که می تواند به کاهش مصرف سیگار در دانشگاه ها بیانجامد. اما به همان میزان می تواند مصرف سیگار و سایر مواد مخدر را در بیرون از فضای دانشگاه، پارک ها و همچنین خانه ها و خوابگاه های دانشجویی افزایش دهد. آیا در آینده بنری با عنوان «ممنوعیت استعمال دخانیات» روی دیوارها دانشگاه ها دیده خواهد شد؟ دانشجویی صبح به قصد رفتن به دانشگاه از خانه خارج شد در تاکسی صدای گوینده رادیو فریاد می کشید: «صبح بخیر هموطن» ، او از تاکسی پیاده می شود، فندک را به سیگار روی لب نشان می دهد و می گوید: صبح بخیر دانشجو!
بیش از 277 هزار نفر از دانشجویان دانشگاه های دولتی سیگار می کشند
خانه ها و خوابگاه های دانشجویی از جمله مکان هایی است که دانشجویان یا در آن محل اولین سیگار خود را دود کرده و یا به مرحله ای رسیده اند که روزانه پاکت ها را خالی می کنند. بین دو کلاس درس در دانشگاه زمانی کوتاه است برای دود کردن وقت و زمان. فرقی نمی کند در خانه دانشجویی است یا در خوابگاه پاکت های مچاله شده را صبح روانه سطل زباله می کند. بر اساس پژوهشی 76 درصد دانشجویان دانشگاه های دولتی امکانات تفریحی در خوابگاه ها را کافی نمی دانند. به گزارش ایسنا مورخ 20 شهریور ماه 94، حمید صرامی ،‌مدیرکل سابق دفتر تحقیقات و آموزش ستاد مبارزه با مواد مخدر گفته بود: « 30 درصد پسران و 12 درصد دختران دانشگاه‌های دولتی کشور سیگار و قلیان مصرف می‌کنند.»وی علل گرایش به مواد مخدر را عصبانیت، پرخاشگری، عدم پایبندی به مذهب، افسردگی، هیجان طلبی و کمبود اعتماد به نفس دانست. همچنین 9 درصد از پسران و 11 درصد از دختران نیز داروهایی مصرف می کنند که در آن ها از مواد مخدر استفاده شده است. در سال 93 بیش از 4 میلیون دانشجو در دانشگاه های کشور تحصیل می کردند که از این مقدار 15 درصد را دانشجویان دانشگاه های دولتی تشکیل می دادند. بر اساس آمار ارائه شده 42 درصد دانشجویان دانشگاه های دولتی سیگار و قلیون مصرف می کنند؛ به عبارتی بیش از 277 هزار نفر از دانشجویان مصرف سیگار و قلیان دارند.
از اساتیدی که در خفا سیگار می کشند تا گمانه های ممنوعیت مصرف در دانشگاه
دانشگاه تهران یکی از بزرگترین دانشگاه های ایران است. در این دانشگاه دانشجویان می توانند به راحتی به مصرف سیگار بپردازند. یک دانشجو در این باره به خبرنگار اجتماعی روزنامه «ابتکار» می گوید: ممنوعیت مصرف سیگار در دانشگاه خیلی خنده دار است. دانشگاه تهران با این مساحت، با چندتا نگهبان می توانند دانشجوها را کنترل کنند؟ اصلا مگر دانشجو کنترل کردنی است؟ اگر فرهنگسازی شود خیلی بهتر است. در دانشگاه امیر کبیر چند ماه قبل خبری راجع به ممنوعیت مصرف سیگار شنیدم که وقتی با دوستانم وارد آن دانشگاه شدم هم به راحتی سیگار کشیدیم. به گزارش ایسنا در تاریخ 8 اسفند 94، عبدالله سیف، معاون سابق دانشگاه تهران غفلت خانواده ها و مسئولین را یکی از علل افزایش این پدیده شوم در میان دانشجویان و جونان موثر دانست و داشتن بیشترین مرز مشترک با بزرگترین کشور تولید کننده مخدر در جهان بی تاثیر نمی داند. وی گفته بود: اساتید دانشگاه‌ها الگوهای مناسبی هستند ولی متاسفانه خود این الگوها گاهی دچار لغزش شده و با استعمال سیگار قبح این مسئله را نابود می‌سازند، چرا یک استاد دانشگاه باید چنین رفتاری داشته باشد یا خود درگیر مواد مخدر شود؟. سیف استعمال دخانیات همچون سیگار و قلیان را زمینه‌ساز اعتیاد دانست و عنوان کرد: متاسفانه مصرف سیگار در حال تبدیل شدن به یک ارزش میان جوانان و دانشجویان است به طوری که اگر دانشجویی سیگار بکشد فرهیخته و روشن فکر در میان همسالان خود محسوب می‌شود. وی تصریح کرد: متاسفانه دانشگاه‌های کشور در امر مبارزه با مواد مخدر و پیشگیری از اعتیاد اقدامات موثری انجام نداده‌اند و حتی ضعیف‌ترین اقدامات در پیشگیری از استعمال سیگار نیز صورت نگرفته است. نباید از این مسائل چشم پوشی کرد چراکه معضلات اجتماعی با غفلت شعله ور شده و برای همه افراد جامعه مشکل ساز می‌شود. معاون سابق دانشگاه تهران با اشاره به لزوم ممنوعیت استعمال سیگار در محیط‌های دانشگاهی گفت: معاونت‌های فرهنگی دانشگاه‌ها باید این موضوع را در هیئت رئیسه دانشگاه خود مطرح سازند و در این راستا نیز عزم بیشتری داشته باشند. از طرفی تذکر و تشویق در پیشگیری از اعتیاد موثر است و باید به ارتقاء آموزش‌های پیشگیری از اعتیاد توجه داشت. سیف رویکرد اجتماعی شدن مبارزه با مواد مخدر را مثبت و موثر برشمرد و اظهار کرد: این رویکرد در صورت تداوم نتایج خوبی را می‌تواند به همراه داشته باشد ولی با این وجود رسانه ملی باید بیشتر به نقش توجه کند چرا که نمایش برخی فیلم و سریال‌ها خود در جهت اشاعه اعتیاد و استعمال سیگار است.
No Smoking
چندی پیش صراف شیرازی ،‌ معاون فرهنگی دانشجویی دانشگاه صنعتی امیرکبیر از پیوستن دانشجویان این دانشگاه به کمپینی با نام “سیگار ممنوع” خبر داد. هرچند بعد از گذشت بیش از دو ماه هنوز کشیدن سیگار در این دانشگاه به قوت خود باقی است اما این حرکات نمادین تا حدودی می تواند به کاهش مصرف سیگار در دانشگاه کمک کند. نکته پایانی این است که آیا دانشگاه های کشورهای خارجی که مصرف سیگار در آن ها آزاد است از ممنوعیت سخن به میان آوردند و یا چاره والاتری برای حل چنین موضوعی اندیشیدند؟ آیا واقعا کشیدن سیگار یکی از بازیگران نقش اصلی سریال «شهرزاد» بر شمار مصرف کنندگان سیگار افزوده است!!!