به گزارش گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا، بحران سوریه پس از هجوم موشکی آمریکا به مرحله پرالتهابی رسیده و روند مذاکرات سیاسی و حتی فرایند مبارزه با تروریسم را تحت تاثیر قرار داده است.
در ادامه حملات سیاسی و اتهام زنی گروه و دولت های مخالف دولت دمشق مبنی بر استفاده ارتش سوریه از سلاح های شیمیایی در استان ادلب و منطقه خان شیخون، در نخستین ساعات بامداد جمعه ده ها موشکی از ناوشکن های آمریکایی به سوی پایگاه هوایی «الشعیرات» سوریه پرتاب شد؛ رخدادی که «دونالد ترامپ» با صدور فرمان آن، اعلام کرد این تصمیم برای تنبیه دولت سوریه و از میان بردن پایگاه حمله شیمیایی هفته گذشته صورت گرفته است.
حمله موشکی به سوریه سبب شد تا جبهه بندی بازیگران سوریه باز هم به شکل پیشین نمایان شود و مواضع آمریکا دوباره بر محور مخاصمه با دمشق تمرکز یابد. حدود یک هفته پیش بود وزیر امور خارجه و نماینده آمریکا در سازمان ملل اعلام کرده بودند سرنوشت سوریه را مردم این کشور رقم خواهند زد و دیگر اولویتی برای سقوط «بشار اسد» نزد رهبران کاخ سفید مطرح نیست.
با این حمله آمریکا جایگاه خود را در جبهه عربی- غربی ضد سوریه محکم ساخت و این اقدامِ ترامپ به سرعت با حمایت دولت های اروپایی به ویژه انگلیس و فرانسه و نیز ترکیه و کشورهای عربی قرار گرفت. در برابر، جمهوری اسلامی ایران و روسیه با محکومیت اقدام آمریکا به آن اعتراض کردند. بولیوی نیز به عنوان یکی از اعضای شورای امنیت، تشکیل جلسه فوری این شورا را خواستار شد و نماینده این کشور تصریح کرد آمریکا در حمله به سوریه خود را در مقام بازرس، وکیل، داور و مامور اجرا قرار داده است.
درباره این اقدامِ آمریکا چند نکته لازم به یادآوری است؛
1- روی کار آمدن ترامپ در آمریکا و اعلان مواضع انتخاباتی وی مبنی بر کناره گیری واشنگتن از مناقشات نظامی پرهزینه در جهان برای برخی این تصور را به وجود آورد که کاخ سفید از موضع جبهه غربی- عربی و تشدید تنش های سوریه عقب نشسته و همچنان که اشاره شد ایجاد زاویه بین مواضع دولت های اروپایی و آمریکا در قبال سوریه، این تصور را تقویت کرد.
از نگاه تحلیلگران، حمله موشکی آمریکا را باید به نوعی عقب نشینی ترامپ در برابر شریکان اروپایی و همپیمانان ناتو و نیز دوستان خاورمیانه ای واشنگتن به ویژه عربستان سعودی، ترکیه و رژیم صهیونیستی به شمار آورد. از منظری دیگر این اقدام به معنای تن در دادن رییس جمهوری آمریکا به واقعیات و هویت سیاست تهاجمی، مداخله جویانه و جنگ افروزانه این کشور به ویژه جناح جمهوریخواه است؛ هویتی که حتی رییس جمهوری چون «باراک اوباما» را در پیگیری شعار تغییر ناکام گذاشت.
2- از دید شماری از صاحبنظران، اقدام ترامپ را باید ناشی از انگیزه های گوناگونی دانست. رییس جمهوری آمریکا از ابتدای روی کار آمدن و حتی در جریان مبارزات انتخاباتی، چهره ای نزدیک به روسیه و متهم به ارتباطات پنهان با مسکو توصیف می شد. وی با این اقدام اینک فاصله ای معنادار با روسیه را به نمایش گذاشته است.
در برابر، روس ها نیز تصریح کرده اند خط ارتباطی خود با واشنگتن را که برای جلوگیری از اصطکاک در سوریه راه اندازی کرده بودند، خواهند بست. از سوی دیگر ترامپ با این اقدام، خود را فردی عملگرا و قاطع در حمایت از متحدان منطقه ای نشان داده و در قبال این حمایت بر مطالبات خاورمیانه ای از شریکانی چون ترکیه و کشورهای عربی اصرار خواهد ورزید. ترامپ همچنین لابی ها و مجامع جنگ طلب آمریکا به ویژه حامیان جمهوریخواه تندرو را با این تصمیم از خود خشنود خواهد ساخت.
3- با توجه به واقعیات میدانی در سوریه و دست برتر دولت دمشق و حامیان آن، ترامپ و همراهانش به دنبال بر هم زدن توازن به نفع مخالفان دولت سوریه اند. تاکنون چند دور مذاکره سیاسی در «آستانه» یا «ژنو» صورت گرفته که به دلیل ضعف مخالفان یا حاضر نشدن آنان پای میز مذاکره روند کندی را می پیماید. به رغم اعلام دبیر کل سازمان ملل مبنی بر پیچیده شدن اوضاع سوریه بر اثر مداخلات نظامی، نمایندگان لندن و پاریس در شورای امنیت ابراز امیدواری کردند که حمله موشکی آمریکا بتواند انگیزه‌ای برای از سر گرفتن مذاکرات سیاسی در جهت پایان دادن به جنگ شش ساله سوریه ایجاد کند.
4- اقدام آمریکا و دستور رییس جمهوری این کشور برای حمله به سوریه با هر توجیه یا انگیزه ای صورت گرفته باشد جز پیچیده کردن اوضاع سوریه ای نتیجه ای به بار نخواهد آورد. یکی از پیامدهای این اوضاع پیچیده دور شدن بحران این کشور از چشم انداز صلح و دشواری مسیر مذاکرات است. در این فضا، مبارزه با تروریسم جای خود را به افزایش کشمکش ها میان بازیگران جهانی و منطقه ای بحران سوریه داده و این کشور و حتی منطقه را به سمت بی ثباتی بیشتر و گسترش خشونت پیش خواهد برد.