آقای توختی که پیش از بازداشت استاد اقتصاد دانشگاه پکن بود، در سال ۲۰۱۴ و به جرم «جدایی طلبی» به حبس ابد محکوم شد. ترکیه، ایالات متحده و بسیاری از دولت‌های اروپایی و سازمان‌های مدافع حقوق بشر در آن زمان این حکم سنگین را محکوم کردند. جایزه واسلاو هاول شورای اروپا ماه گذشته به همین شخص اعطا شده بود.

اقلیت عمدتا مسلمان اویغور، جمعیت اصلی استان سین‌کیانگ در شمال غرب چین، در دهه‌های گذشته با محدودیت‌های پرشماری از طرف دولت چین روبه‌رو بوده است. به گفته سازمان‌های بین‌المللی مدافع حقوق بشر از جمله عفو بین‌الملل، صدها هزار شهروند اویغور در سال‌های اخیر در «اردوگاه‌های اصلاح و تربیت» دولت چین برای دوری از فرهنگ اسلامی حبس و به بیگاری کشیده می‌شوند.

جمهوری خلق چین پیشتر نامزدی الهام توختی برای دریافت جایزه ساخاروف را محکوم کرده بود.

یک کنشگر کنیایی علیه ختنه زنان و سه کنشگر محیط زیست بومی برزیلی نامزدان دیگر جایزه ساخاروف سال ۲۰۱۹ بودند.

جعفر پناهی و نسرین ستوده از ایران در سال ۲۰۱۲ همین جایزه را به‌طور مشترک دریافت کردند.