به گزارش روزنامه جهان صنعت، چین با ۲۰ میلیارد دلار، هند با هفت میلیارد دلار، کره‌جنوبی با شش میلیارد دلار، عراق با دو میلیارد دلار و ژاپن با یک و نیم میلیارد دلار، کشورهای بدهکار به ایران به حساب می‌آیند.

چین؛ دوست بی‌تفاوت

رهبران حزب کمونیست چین در این دو، سه سال تازه سپری شده زیر ضرب جمهوریخواهان آمریکایی قرار گرفته و شاهد جنگ تجاری- سیاسی سختی بوده و هستند. رهبران پکن برای هماوردی با آمریکا و نیز تا اندازه‌ای اتحادیه اروپا دنبال یارگیری از کشورهای موثر و نیز مخالف با غرب هستند. نظام سیاسی ایران از هر جهت یک یار نیرومند برای آن به حساب می‌آید، اما با این همه دست کم در خبرهای آشکار منتشر شده نشانی از این نیست که چین برخلاف اراده آمریکا در مسیر تشدید تحریم ایران کاری کرده باشد. اگر در پنهان نیز رهبران چینی هیچ همکاری‌ای با ایران برای آزادسازی منابع ارزی نکرده باشند باید گفت این کشور یک دوست بی‌تفاوت و دوست روزهای خوب است و از این نظر باید نسبت به تعمیق دوستی با این کشور دقت کرد.

هند آمریکایی شده

هند در دو دهه تازه‌سپری‌شده با شتاب بیشتری به سوی دوستی با آمریکا و دور شدن از شرق گام برداشته است. این کشور بلافاصله پس از تحریم ایران از سوی آمریکا خرید نفت از ایران را قطع کرد و راه ورود منابع ارزی ایران را مسدود کرد. هند نشان داده نمی‌خواهد و نمی‌تواند به این زودی‌ها منابع ارزی ایران را آزاد کند و با توجه به اینکه نفت و گاز آمریکا را نیز جایگزین منابع خود کرده و نیز با ایران به دلیل نزدیکی با چین مناسبات دوستانه ندارد، بعید است زودتر از موعد منابع ایران را پس بدهد.

کره‌جنوبی زیر فشار آمریکا

سهامداران و مالکان و مدیران شرکت‌های کوه‌پیکر کره ای که بیشتر طرف قرارداد با ایران بودند در آمریکا بازارهای بزرگی دارند به اضافه اینکه از بازار مالی آمریکا استفاده می‌کنند و سرانجام چون امنیت خارجی خود را به ویژه دربرابر کره‌شمالی مدیون آمریکا می‌دانند نمی‌خواهند برخلاف اراده آمریکا عمل کنند. رهبران سیاسی کره‌جنوبی از بیم آمریکایی‌ها در دادن منابع ارزی مسدودشده ایران درنگ می‌کنند.

عراق؛ نمونه جالب خصوصی و دولتی

در سال‌های تازه‌سپری‌شده ایران با وجود همه دشواری‌ها توانسته سهم مناسبی از بازار عراق را به دست آورد و سالانه کالاهای قابل اعتنایی به ارزش دست‌کم ۱۰ میلیارد دلار به طور متوسط به این کشور صادر کند. بخش خصوصی ایران در بازار عراق فعالیت مناسبی دارد و ایران از سوی شرکت‌های دولتی گاز و برق به این کشور صادر می‌کند. میزان منابع ارزی ایران که در عراق مسدود شده و به ایران نمی‌آید به نظر می‌رسد بیشتر به شرکت‌های دولتی تعلق دارد و بخش خصوصی از راه‌هایی که می‌شناسد توانسته و می‌تواند منابع ارزی خود را به ایران برگرداند. آیا دیدار رییس کل بانک مرکزی از عراق در آزادسازی منابع ارزی ایران موثر واقع می‌شود؟

ژاپن؛ متحد وفادار و کشور آرام

رهبران حزب‌های ژاپنی نشان داده‌اند در وفاداری به سیاست خارجی آمریکایی‌ها تردید ندارند و این را قبول کرده‌اند که راهی جز راه آمریکا را به ویژه در موضوع‌هایی که به طور مستقیم با امنیت ملی آنها برخورد ندارد، نروند. هر کشوری هم که با ژاپن و شرکت‌های ژاپنی همکاری می‌کند این را پذیرفته است. به همین دلیل است که مقام‌های سیاسی و اقتصادی ایران کمترین فشار را بر دولت ژاپن می‌آورند تا بتوانند منابع خود را آزاد کنند. با توجه به اینکه ژاپن نیز با شرایط تغییر ایران و فروش نفت به آن کشور رضایت چندانی ندارد دنبال بازارهای تازه برای خرید است و در اینجا نیز ردپای شرکت‌های آمریکایی دیده می‌شود. به این ترتیب دور از ذهن است که ژاپنی‌ها با ادامه وضعیت و مناسبات ایران با آمریکا بخواهند برخلاف خواست و اراده رهبری کاخ سفید عمل کنند و منابع ارز مسدودشده ایران را زودتر از هر زمان مورد انتظار بدهند.

رئیس اتاق بازرگانی ایران و کره جنوبی پیش تر گفته بود: کره جنوبی نه تنها پول های بلوکه شده را نمی‌دهد بلکه هزینه نگهداری هم می‌خواهد.

حسین تنهایی گفته است: این کشور حدود دو سال است که دارایی‌های ما را مسدود کرده و روابط تجاری ما با این کشور در طول یک سال گذشته با تشدید تحریم‌ها بسیار کاهش یافته و به صفر نزدیک شده است.

وی افزود: با ایجاد شرایط بغرنج اقتصادی پس از شیوع ویروس کرونا و مشکلات متعدد، از کره جنوبی خواسته شد تا دست کم ۵۰ میلیون دلار برای تهیه غذا و دارو در این بحران، به ایران بدهد اما این کشور سر باز زد. چندین بار هم گروه‌هایی برای رایزنی به ایران آمدند اما عملا هیچ فعالیت و کار مفیدی انجام ندادند.

تنهایی علت این موضوع را ترس و نگرانی از تهدیدات آمریکا دانست و گفت: شرکت‌های بزرگ این کشور می‌گویند با ایران تنها یک درصد فعالیت اقتصادی داریم ولی با آمریکا ۲۵ درصد روابط تجاری داریم، به همین علت شرکت‌های بزرگ کره‌ای مدت‌هاست با ایران فعالیت نمی‌کنند.

رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و کره جنوبی گفت: میزان دارایی‌های مسدود شده در کره جنوبی رقمی بین ۶.۵ تا ۹ میلیارد دلار است که قرار بود مقامات کره جنوبی ۵۰ میلیون دلار آن را آزاد کنند اما بدعهدی کردند و گفتند می‌توانیم مبالغی به عنوان هدیه پرداخت کنیم که همان را هم پرداخت نکردند.

تنهایی گفت: نه تنها این کشور پول‌های ایران را آزاد نمی‌کند بلکه "اوری بانک" کره اعلام کرده که حق‌‌العمل و اجرت نگهداری پول را هم از ایران می‌خواهد، این در حالی است که کره جنوبی در حال استفاده و کار کردن با پول‌های ایران است.