این گزارش چشم‌انداز بدهی دولت جمهوری اسلامی را با دو سناریوی رفع یا ادامه تحریم‌ها بررسی کرده و هشدار داده است که با ادامه تحریم‌ها دولت تا سال ۱۴۰۳ به مرز ورشکستگی خواهد رسید.

این در حالیست که با روی کار آمدن دولت رئیسی مذاکرات وین برای احیای توافق برجام معلق شده است.

در این میان خامنه‌ای تاکید دارد که کشور باید با اجرای "اقتصاد مقاومتی" بر افزایش تولید داخلی متمرکز شود، اما در عمل اقتصاد ایران شاهد سال‌های پیاپی رشد منفی و تورم و بیکاری بالا بوده و دچار فساد مالی فراگیر است.

دو بحران خطرناک در انتظار اقتصاد ایران

یک کارشناس مسائل اقتصادی با تاکید بر اینکه کاهش تقاضا در بازار‌های مختلف یک علائم بسیار خطرناک برای اقتصاد یک کشور محسوب می‌شود، اضافه کرد: در صورتی که این بحران تقاضا ادامه پیدا کند، رکود تورمی که در کشور طی سالیان حاکم بوده تشدید می‌شود و این موضوع باعث تعطیلی بیشتر کارخانه‌ها و واحد‌های تولیدی می‌شود، زیرا با انباشت کالا‌ها در انبار کارخانجات، آن‌ها نمی‌توانند تسهیلاتی که بابت خرید تجهیزات، مواد اولیه تولید و حقوق و دستمزد کارگران دریافت کرده‌اند را بپردازند، بنابراین آن‌ها راهی جز اعلام ورشکستگی ندارند و در صورتی که این وضعیت ادامه پیدا کند، یک بحران بدهی گسترده به وجود می‌آید که می‌تواند به ورشکستگی عمومی در اقتصاد ایران مبدل شود.

مرتضی افقه کارشناس مسائل اقتصادی در گفتگو با فرارو اشاره به اینکه در حال حاضر رکود تورمی در اقتصاد ایران تشدید شده است، اظهار داشت: با توجه به اینکه ساختار اقتصادی در کشورمان بسیار معیوب بوده، این موضوع باعث شده که اقتصاد کشور این روز‌ها بسیار بیمار باشد و اگر برای علاج این بیماری مزمن اقتصادی کشور که گرفتار آن شده فکری نشود، در آینده تبعات این مسئله بسیار بغرنج خواهد بود.

وی با اشاره به اینکه تورم موجود در اقتصاد کشور همواره طی سالیان متمادی وجود داشته است، گفت: به دلیل اینکه برنامه‌ریزی درستی در زمینه اقتصادی انجام نشده، شاهد هستیم طی ۵ سال اخیر همزمان با خروج آمریکا از برجام و وضع تحریم‌ها، عنان کار از دست دولت در عرصه اقتصادی خارج شده و روز به روز بر گرانی‌های مختلف در بازار‌های سرمایه‌ای و کالایی افزوده می‌شود.

افقه افزود: نتیجه این بالا رفتن قیمت‌ها در بازار‌های مختلف سرمایه‌ای ایجاد رکود تورمی طولانی مدت در اقتصاد ایران است، زیرا که تقاضا در بازار به دلیل اینکه کاهش قدرت خرید مردم با افت بسیار زیادی روبرو بوده و آن‌ها عملا قادر نیستند به مانند گذشته تقاضا برای خرید کالا‌های مختلف داشته باشند، ذکر این نکته ضروری است که کاهش قابل توجه تقاضا به دلیل افزایش قیمت در گذشته تنها در بازار‌های سرمایه رخ می‌داد، اما در حال حاضر با توجه به افزایش تورم و کاهش قدرت خرید مردم در بازار کالا‌های مصرفی و اقلام و مایحتاج ضروری مردم نیز اتفاق افتاده، به طوری که حجم خرید مواد مورد نیاز و ضروری مردم نیز با افت بسیار محسوسی روبرو شده است.

این اقتصاددان با تاکید بر اینکه کاهش تقاضا در بازار‌های مختلف یک علامت بسیار خطرناک برای اقتصاد یک کشور محسوب می‌شود، اضافه کرد: در صورتی که این بحران تقاضا ادامه پیدا کند، رکود تورمی که در کشور طی سالیان حاکم بوده تشدید می‌شود و این موضوع باعث تعطیلی بیشتر کارخانه‌ها و واحد‌های تولیدی می‌شود، زیرا با انباشت کالا‌ها در انبار کارخانجات، آن‌ها نمی‌توانند تسهیلاتی که بابت خرید تجهیزات، مواد اولیه تولید و حقوق و دستمزد کارگران دریافت کرده‌اند را بپردازند، بنابراین آن‌ها راهی جز اعلام ورشکستگی ندارند و در صورتی که این وضعیت ادامه پیدا کند، یک بحران بدهی گسترده به وجود می‌آید که می‌تواند به ورشکستگی عمومی در اقتصاد ایران بدل شود.

افقه با اشاره به اینکه در حال حاضر تقاضا در اقتصاد کشور به پایین‌ترین میزان خود در نیم قرن اخیر رسیده است، ادامه داد: با توجه به کاهش قدرت خرید مردم بسیاری از افراد توانایی این را ندارند تا نیاز‌های اولیه زندگی خود را تامین کنند، در چنین حالتی کنترل تورم تنها راهی است که می‌تواند تقاضا را تحریک کند و با کشیدن ترمز افزایش قیمتها، شرایطی را فراهم آورد، تا مردم بتوانند قدری قدرت خرید از دست رفته خود را تا حدودی بازیابی کنند.

وی با تاکید بر اینکه کنترل تورم درحال حاضر تنها با احیای برجام امکان‌پذیر است، خاطرنشان کرد: متاسفانه شرایط کنترل تورم فراهم نیست، زیرا با تحریم‌هایی که کشور با آن روبرو است، عملاً اقتصاد کشور مجال نفس کشیدن را ندارد، بنابراین فوری‌ترین اقدامی که در این زمینه می‌توان انجام داد که دولت سیزدهم نیز از انجام آن راه گریزی ندارد، بازگشت به برجام است، زیرا در صورت ادامه وضعیت فعلی طی یک سال گذشته آینده کشور با وضع بسیار وخیمی از لحاظ اقتصادی روبرو خواهد شد.

رئیس گروه اقتصاد دانشگاه چمران اهواز بیان کرد: تجربه کشور‌های گوناگون به خوبی موید این نکته است تا زمانی که بستر‌های لازم برای افزایش تولید فراهم نباشد، شما نمی‌توانید تورم را کنترل کنید و تولید نیز زمانی با رونق مواجه خواهد شد که هزینه تمام شده کالا پایین آید و مواد اولیه به راحتی به دست تولیدکننده برسد، در صورتی که در حال حاضر با وجود تحریم‌ها مانند نداشتن روابط بانکی با کشور‌های مختلف جهان، ما قادر نیستیم به فعالیت اقتصادی در حالت عادی بپردازیم، بنابراین باید ابتدا برجام احیا شود و fatf نیز در مجمع تشخیص مصلحت نظام تصویب برسد، تا بتوانیم به شرایط عادی اقتصادی برگردیم، در غیر این صورت بحران بدهی و ورشکستگی اقتصاد ایران را تهدید خواهد کرد.