زلزله خاموش؛ فاجعه ویرانگر برخی مناطق ایران را تهدید می کند
با توجه به گسترش افزایش اثر پدیده فرونشست در کشور و بحرانی که این معضل زیست محیطی در ابعاد مختلف اقتصادی، عمرانی، محیط زیستی، اجتماعی و ...، در کشور ایجاد کرده است، مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی به بررسی ابعاد فرونشست زمین یا زلزله خاموش پرداخته است.
این مرکز در گزارش خود مینویسد: بهصورت کلی حدود ۸میلیون واحد مسکونی و ۲۴میلیون نفر در کشور در معرض خطرات و آسیب های فرو نشست قرار دارند. فرونشست در ایران ۵ تا ۷برابر متوسط و با نرخ سالیانه ۲۵ تا ۳۰سانتیمتر در سال (هر ۵سال ۱متر) در کشور رخ میدهد.
آثار فرو نشست به دو شکل مستقیم و غیرمستقیم بروز میکند؛ از جمله آثار مستقیم میتوان به ترک خوردن، کج شدن، فرو ریختگی، فرسودگی بناها و تخریب و آسیب به شریانهای حیاتی شامل خطوط حمل و نقل (مترو، جاده، راهآهن)، خطوط انتقال برق و مخابرات، شبکه فاضلاب، لولههای آب و گاز و نفت، کانالهای دفع آبهای سطحی، سازههای زیرزمینی (تونل و خطوط مترو)، پایه پلها و شمع های مدفون در خاک و توسعه شکافهای زمین، شکست زمین یا گسیختگی آن اشاره کرد...
نتیجه تحقیقات نشان میدهد که استان های اصفهان، تهران، کرمان و خراسان رضوی در معرض خطر شدید فرو نشست قرار دادند. در اصفهان حدود ۱۰هزار کیلومترمربع شامل ۳۰۳۰۰واحد مسکونی، بهطور ویژه پالایشگاه نیروگاه برق شهید منتظری، ورزشگاه نقش جهان، فرودگاه بینالمللی شهید بهشتی، پست های خطوط انتقال نیرو فشارقوی، شهرک صنعتی محمودآباد، خطوط انتقال سوخت به فرودگاه نائین و سگزی، خطوط قطار شهری بهویژه خط اصفهان به شاهین شهر، ابنیه تاریخی مانند پل روی رودخانه زاینده رود بهشدت در معرض تهدیدهای ناشی از فرونشست هستند.
با توجه به اینکه روش های معقول مقابله با فرونشست مستلزم برنامه ریزی بلندمدت اجتماعی و مدیریتی است، در کوتاهمدت قابل دستیابی نیستند و لذا باید راهکارهای طراحی و تعمیر و مقاومسازی زیرساختها نیز مورد بررسی قرار گیرد.