چاله های مرگ در اطراف شهرها

چاه هاي اطراف شهرها در يک سال 88نفر را به کام مرگ کشاندند؛

چاله هاي مرگ

اين روزها نام چاه و حفاري آن بيشتر از هر چيزي اذهان را به سمت چاهي که به"انبار مهمات" رسيد معطوف مي‌کند، يک چاه در ميان هزاران حلقه چاه در کشور موجب شد تا بار ديگر بحث چاه‌هاي غيرمجاز و ثبت‌ نشده بر سرزبان‌ها بيفتد، چاه‌هايي که گرچه قدرت تخريب انفجاري ندارند، اما همواره آبستن حادثه اي ناگوار براي شهروندان هستند.به گزارش ايسنا، سال گذشته چاه‌ها بستر وقوع 280 مورد حادثه در پايتخت بودند، حوادثي که منجر به مصدوميت 72 تن و مرگ 26 نفر، که اغلبشان کارگران ساختماني يا مقني بوده‌اند شده است و اين يعني زنگ خطر حوادث چاه در پايتخت مدت‌هاست که به صدا درآمده و بايد گوش شنوايي براي آن يافت، به اين آمار اگر حوادثي که به دستگاه‌هاي امدادي گزارش نشده را نيز بيفزايم به عدد وقوع روزانه بيش از يک حادثه مرتبط با چاه در پايتخت خواهيم رسيد. اوضاعي که در ساير شهرها نيز تفاوت چنداني ندارد و حتي در دور افتاده‌ترين مناطق کشور نيز چاه‌هايي هستند که جان مي‌گيرند!
فصول گرما، ميزبان بيشترين حوادث چاه
آتش نشاني تهران به عنوان سازماني که امدادگران آن دراغلب حوادث چاه حضور داشته‌اند اطلاعات بيشتري از اين وقايع دارد و آنطور که جلال ملکي سخنگوي اين سازمان به ايسنا گفته است: شمار حوادث چاه در تابستان و فصول گرم به مراتب بيشتر از ديگر ايام سال است.او پايين رفتن سطح آب‌هاي زيرزميني و افزايش ساخت و سازهاي ساختماني را به عنوان دو عامل مهم در افزايش شمار حوادث چاه در تابستان اعلام کرد و افزود: پايين‌رفتن سطح آب‌هاي زير زميني فرصت خوبي را براي ترميم چاه‌هاي قديمي و حفر چاه‌هاي حديد فراهم مي‌کند و به همين دليل نيز آمار حوادث چاه در تابستان افزايش مي‌يابد، از سوي ديگر در اين فصل ساخت و سازهاي ساختماني نيز بيشتر مي‌شود و همانطور که مي‌دانيد در هر کارگاه ساختماني يک چاه براي جمع‌اوري آب‌هاي سطحي در پروژه و يک چاه فاضلاب هم حفر مي‌شود که اين عامل نيز دليل ديگري براي افزايش حوادث چاه در اين فصل است.سخنگوي سازمان آتش نشاني و خدمات ايمني شهرداري تهران با بيان اينکه چاه‌ها عمدتا به دو دسته چاه‌هاي آب و چاه‌هاي فاضلاب تقسيم مي‌شوند، گفت: متاسفانه آمار دقيقي از شمار چاه‌هاي تهران در دست نيست و به نظرم در سطح کشور نيز آماري از تعداد چاه‌ها وجود ندارد چرا که متاسفانه برخي بدون اخذ مجوز‌هاي لازم اقدام به حفر چاه در حياط منزل، باغ يا زمين‌کشاورزيشان مي‌کنند و به خيال خود زرنگي کرده‌اند در حاليکه مدتي بعد همين چاه ممکن است بلاي جان خود يا نزديکانشان شود، از سوي ديگر بي اطلاعي از حفر اين چاه‌ها سبب مي‌شود که پس از فروش ملک و تغيير مالک اطلاع درستي از مخاطرات و عوارض آن زمين وجود نداشته باشد.ملکي ادامه مي‌دهد: يکي از شايع‌ترين حوادث چاه نيز مربوط به چاه‌هايي است که شناسايي نشده و مخفي مانده‌اند اما هنگام پروژه ساختماني و... خود را بروز مي‌دهد.اين نيروي عملياتي آتش‌نشاني و فرمانده سابق ايستگاه 9 آتش نشاني تهران سقوط مصالح بر سر کارگران، تخريب ديواره چاه، گاز گرفتگي و سقوط به عمق چاه را از ديگر علل شايع در بروز حوادث مربوط به چاه اعلام کرد و افزود: حفر چاه کاري تخصصي است و به نظر بايد صنفي براي نظارت بر مقنيان و اعطاي مجوزهاي لازم کار به آنان ايجاد شود تا کار حفر چاه به هر کسي سپرده نشود، متاسفانه در عمليات‌هاي مختلف گاهي جانباختگان يا مصدومان چاه جوانان کم سن و سال بوده اند.به گفته وي ريزش طوقه چاه به دليل مرور زمان و يا نشت آب از سطوح بالايي زمين، عدم رعايت نکات فني توسط مقنيان به هنگام حفرچاه، سستي خاک وعدم تثبيت ديواره‌هاي چاه، گاز دار شدن چاه و ضعف در سامانه تهويه چاه و عدم بازديدهاي دوره اي ازشرايط فيزيکي چاه از ديگر عوامل بروز حوادث چاه محسوب مي‌شوند.
پتانسيل بالاي حادثه در چاه‌هاي قديمي
مرتضي اکبرپور، معاون آمادگي و مقابله سازمان مديريت بحران کشور نيز با بيان اينکه سازمان مديريت بحران عمدتا در حوزه حوادث طبيعي فعاليت مي‌کند، گفت: اما ممکن است چاه‌ها وجود آنها سبب افزايش خسارت در حوادث طبيعي شود و از اين رو بايد دستگاه‌هاي امدادي و خدماتي نسبت به شناخت اين اماکن اقدام کنند.اکبرپور با بيان اينکه از سالها قبل تاکنون هزاران حلقه چاه با سليقه‌هاي مختلف درگوشه و کنار کشور حفاري شده است، گفت: اين چاه‌ها با گذشت زمان دچار فرسودگي مي‌شوندو از همين رو اغلب اين چاه‌ها همواره داراي پتانسيل وقوع حادثه اي ناگوار براي شهروندان هستند،در حقيقت مي‌توانم به عنوان فردي که مدت‌ها در حوزه ايمني و کاهش خطرپذيري فعاليت کرده‌ام به شما بگويم که خطرات ناشي از ريزش چاه، زماني مشخص مي‌شود که فردي از ساکنان ساختمان‌ها با ريزش ناگهاني دهانه چاه مواجه شده و به عمق آن سقوط کرده و در زير خروارها خاک و سنگ مدفون شود.داوود براتي، معاون سابق آتش نشاني تهران و کارشناس ايمني نيز با تاکيد بر ضرورت شناسايي چنين‌چاه‌هايي به ايسنا مي‌گويد: تا زماني که حفر غير اصولي و بعضا مخفيانه چاه‌ها ادامه داشته و هيچ جايگزيني هم براي آن يا روشي براي نظارت درنظر گرفته نشود، بروز حوادث مربوط به چاه همچنان استمرار خواهد داشت.
جاي خالي قوانين براي نظارت بر چاه‌ها
او با تاکيد براينکه کاهش حوادث چاه مستلزم تصويب قوانين مورد نياز از سوي مسئولان کشوري و شهري است، گفت: مهندسان ناظر مي‌توانند نقش قابل توجهي در کاهش‌ آمار حوادث چاه در پروژهاي ساختماني داشته باشند، چرا که آنان علاوه بر اينکه مي‌توانند صلاحيت کارگران را تاييد يا رد کنند اين امکان را دارند که امکانات مورد نياز براي ايمني مقنيان را نيز فراهم کنند.
چاه‌هاي فاضلاب داراي بيشترين آمار حوادث
مهندس محمود قديري، معاون پيشگيري سازمان آتش نشاني تهران با بيان اينکه معمولا چاه‌هاي فاضلاب از فراواني و پتانسيل بيشتري براي بروز حوادث چاه برخوردارند، گفت: اصولا براي حفرچاه فاضلاب نيازي به گرفتن مجوز نيست ولي براي چاه‌هاي آب حتما بايد اجازه حفر چاه از سازمان آب دريافت شود و به همين دليل است که متاسفانه اطلاعات کاملي از تعداد و وضعيت ايمني چاه‌هاي فاضلاب در دست نيست. به گفته قديري توزيع حوادث چاه در مناطق گوناگون پايتخت به جز مناطق جديد مانند مناطق 21 و 22 که از تعداد کمتري برخوردار است به صورت يکنواخت بوده و مناطق قديمي و با سطح آب زيرزميني بالا از تفاوت اندکي بيشتر نسبت به ساير مناطق برخوردار است.
انسداد چاه‌هاي غيرمجاز، ايمن يا غيرايمن؟
چاه‌هاي غيرمجاز البته پيامد ديگري هم دارند و آن کاهش سطح آب‌هاي زيرزميني که پرداختن به آن مجالي ديگر مي‌طلبد اما در اين راستا وزارت نيرو تصميم به انسداد چاه‌هاي غير مجاز برابر حکم قضايي گرفته و آنطور که ستار محمودي، قائم مقام اين وزارتخانه اعلام کرده روند انسداد اين چاه‌ها هيچگاه متوقف نخواهد شد.قائم مقام وزير نيرو در حالي از انسداد چاه‌هاي آب خبر داده که معلوم نيست آيا در انجام اين انسداد اصول ايمني نيز رعايت مي‌شود يا تنها از ادامه بهره‌برداري از آن جلوگيري مي‌شود، اما آنطور که وي اعلام کرده هنوز بيش از 100 هزار حلقه چاه غيرمجاز و ثبت نام نشده آب وجود دارد که وزارت نيرو مصمم به انسداد آنهاست. در اين بين همچنان آمار دقيقي از تعداد چاه‌هاي فاضلاب و نيز ديگر چاه‌هاي آب که به شکل مخفيانه حفر شده‌اند وجود ندارد. ايمني چاه‌ها خلاء بزرگي در زندگي شهري به حساب مي‌آيد و گرچه ممکن است کسي توجه چنداني به آن نداشته باشد اما فراموش کردن ساماندهي و رسيدگي به آن خطري دائمي را در بيخ گوش شهروندان زنده نگه‌ مي‌دارد.